“მარგალეფექთი ნენა, კულტური დო მილლეთური მინობა მუთეფეშის მანჯობა ყვასუნონან, აშო ვიჯერ მა!”
(გოწოთქვალა: ანდღანერი მუსაჶირი ჩქიმი რენ ოქთაჲ ჩკოტუა. ოქთაჲ ჩკოტუა რენ აფხაზეთიშენ უჩვერი დო ანატოლიაშა დობარგერი აფხაზი ოჯაღაფეშენ ართერიში სქირი. მა ეჲა ეჩი წანაშენ დიდო ორა წოხლე არ ჶარა ქობძირერეტი დო ემორას ვიჩინერეტი: არ ნდღას ქუთარბა ჰაჲრი ერსოჲი კალა უნალ ჯუგიში ოხორიშა მეფთერეტით. ედო ექ ვიჩინერეტი ეჲა. არ ჶარათი კულანი მუშიში ხეთენ, აფხაზეთის გამიჩქინერი არ-ჟურ მარგალური გამაჩქვალათი მომიჯღონერეტუ. დიდოფეთენ თურქული ნენაშა თერჯუმეფე ქეთაბეფე-მაკალეფე მუშიშენ ვიჩინოფ ოქთაჲ ჩკოტუა. ოქთაჲ ჩკოტუა კალა არ ინტერვიუ დოპი. ედო პოლემიკური ამბაეფეშენ ვარდო, ბიჲოგრაჶი მუშიშენ, ნოჩალიშეფე მუშიშენ დო ჯუმალობაშენ ბღარღალით. ალი იჰსან აქსამაზი)
+
ალი იჰსან აქსამაზი: ოქთაჲ ბეგი, წოხლე ბიჲოგრაჶი თქვანიშენ მოლამიშინით დო ეშო გევოჭკვათ ოღარღალუს, მუ იყვენ! სო დო მუნდეს დიბადით? თქვან აფხაზეთიშენ უჩვერი დო ანატოლიაშა დობარგერი აფხაზი ოჯაღაფეშენ ართერიში სქირი რეთ, ეშო მიჩქინ. ნაკოთხანი ჟენერასჲონიშენ რეთ? ნამუ ნწოფულაფეს იგურით? მუ მესლეღი გიღუნან? აწი მუ დულჲა იქიფთ? ანდღანერი ნდღას სო სქიდუთ? ჩილერი რეთი? ბერეფე გიყონუნანი? თურქული ნენაში გალე, ჩქვა ნამუ ნენაფე გიჩქინან?
ოქთაჲ ჩკოტუა: ალი იჰსან ბეგი, ირიშენ წოხლე აჲა ინტერვიუ ოხვენუშა ნამიჯოხით შენი თქვან შუქური ოღოდუ მინონ მა. ჟილე ნათქვით სთერი, მათი თქვან ოშქარული მანებრაფე ჩქინიში ხეთენ გიჩინით. ედო ემ დღაშენ დონი, დიდო მჯვეში ლაზური კულტური დო ნენა შენი ნაიქიფთ ნოჩალიშეფეს დიდი ნჭელა დო მოწონობათენ ვოხოსარ მა.
1962 წანას, ნოღა საქარჲა- ჰენდეკიში ოფუტე აქთეჶექ-ქარადერე/ ჯიგერდას დოვიბადი მა. უჩვაშკულენი მაოთხანი ჟენერასჲონიშენ ვორე. გეჭკაფურონი ნწოფულა ოფუტე ჩქიმის, ოშქენდური ნწოფულა დო ლისეში გამანთანა- გურაფა ონჯირონი არიჶიჲე მამგურაფალეში ნწოფულას, მაღალი გამანთანა-გურაფათი აფხაზეთიში ოხენცალეში უნივერსიტეტიში თარიხიში ჶაკულტეთის დოვიგური. ნაგეიდგინუშენ დონი ‘რეპატრიაციშ ოხენცალეში კომიტეტის დოვიჩალიში. აჲა კომიტეტის დუდმახვანჯეში მანუშვალე ვორტი დო მაჟურა დულჲაფეთი დოპი ექ. დიასპორაშენ ნანადობადონაშა დობარგერეფეშენ მებუსი გოშოცხუნერი მაართანი კოჩი ვორე; ემუთენთი დიდო ხელებერი ვორე. უკულეთი ლამთინალაში მეჯლისის მაკათურე დოვიყვი. ანდღანერი ნდღას, ჩქვადოჩქვა სივილური ლამთინალაშ ორგანიზასჲონეფეს ვიჩალიშეფთ დო დიდოფეთენთი თერჯუმეში ნოჩალიშეფე ვინჭელ. აფხაზეთიშა ნამოფთი ორაშენ დონი ნანანოღა სოხუმის ფსქიდურ. 1992 წანაშენ დონი დარჲა ქაბიფჰა კალა ჩილერი ვორე. მრამზა დო გურანდა ჯოხონი ჟურ კულანი ბერე ქომიყონუნან. მრამზაქ პოლიტიკური ჩქინაფეში ჶაკულტეტი დოჩოდინუ დო გოწოს იქიმოჯუ. გურანდა აწი მამგურე რენ ოშქენდური ნწოფულას. თურქული ნენაში გალე, დიდო კაი დერეჯეთენ აფხაზური ნენა დო ოშქენდური დერეჯეთენ რუსული ნენა ქომიჩქინ.
ალი იჰსან აქსამაზი: თქვან დიდო დულჲამხვენუ კოჩი რეთ. ნოჩალიშეფე თქვანიშენ ამბაი ქომიღუნ: აფხაზური ნენაშენ თურქული ნენაშა, თურქული ნენაშენ აფხაზური ნენაშა თერჯუმე ქეთაბეფე- მაკალეფე ქოგიღუნან. არმციქა აჲა თერჯუმე ქეთაბეფე თქვანიშენ მოლამიშინით, მუ იყვენ! თურქული ნენაშენ აფხაზური ნენაშა, აფხაზური ნენაშენ თურქული ნენაშა მუკო ნოჩალიშე გიღუნან; ნამუ ნოჩალიშეფე გიღუნან? ენთეფეშენ მოლამიშინით, მუ იყვენ!
ოქთაჲ ჩკოტუა: ესთაღჶურულლაჰ! აჲა დულჲამხვენობაში ილთიჶათეფე დიდოფეთენ ქუთარბა ჰაჲრიშენ პანდა ვოგნაფ მარა მა მკითხათ ნა, მა დუდი-ჩქიმი ეკონარი დულჲამხვენუ ვა ფშინაფ. მთინი გიწვათნა, ანდღაშაქის აწინერიშენ ჩქვა დიდო ნოჩალიშე ოხვენუ დომაჭირტუ. თერჯუმე ნოჩალიშეფე ჩქიმითენ, იფთინერი ნოღირა ჩქიმი რენ ხალკი ჩქიმიში ნენა, კულტურული ღირა დო თარიხი ოსქედინუ დო უკულენი ჟენერასჲონეფეშა მეჭიშინუში მუჯადელეს არმციქა რტასნათი ომხვაჯუ. თერჯუმეფე ჩქიმითენ, ხვალა ჩქინაფური ნოჩალიშეფეს მხუჯი ნაქომეფჩი შენი ვარ, კოჩეფე ჩქინიშა არდიდო ქეთაბიში თერჯუმე ნამევუჭიშინი შენითი დიდო ხელებერი ვორე მა. თქვანთი გინონანნა, აჲა თერჯუმეფე ჩქიმიში ჯოხოფე კატეგორეფე მუთეფეშითენ ეშო გამოვოგნაფა:
გამიჩქვინერეფე:
თურქული ნენაშენ აფხაზური ნენაშა: მუსთაჶა ბუთბაჲიში “კაჶკასჲაშენ გონოშინეფე”;
ჰაჲრი ერსოჲიში, “მიჩვეს დო უჩვერი დოვიყვი” დო “უჩვერი უსერსელი ღურუნ”; ბექირ აშუბაში “ყინი მაყვენ”; ჰუნჯა ალფ ბოსუთერიში “აფსუა ჶუათ”; ჲაშარ ქემალიში “ჩაქირალი ეჶე”; ალფერ ბგანბაში “გზა სქანი გონწკიმერი გაყვას!”; ჰასან ოქან იშჯანიში “გოინწკაში არ ჶრანგულონი”.
აფხაზური ნენაშენ თურქული ნენაშა: ჯენგიზ ბგანბაში “ჯუმალეფე ჩქინი, აფხაზეთი ჩქინი”; ვაჰთანგ აბჰაზოუში “სეჶერბერლუღიში ორა”; ანზორ მუქბაში “აფხაზეთი აფხაზეფეს მეჩამუ”; მიხა ლაქირბაში “ალამის”; მუშნი ლაჶურიჲაში “ორკოშ ტკები”; რუშბეჲ სმირიში “სემრა”; ვლადიმირ ჰარანიჲაში “ჯინჯეფეში ნოკუჩხენითენ”; საიდა ჟიბაში “მჟორაში თენაფე”; საიდა ჟიბაში “ნაღარღალაფს ოხორეფე”.
რუსული ნენაშენ თურქული ნენაშა: ადილე აბბასოღლიში, “უგოჭკონდინონი გონეშინეფე”; პროჶ. თიმურ აჩუგბაში “ჩინობერი მაშუროშლეთინე” დო “მამჩვირე მამეთ ბედიჲა”; პროჶ. თიმურ აჩუგბაში “აფხაზეთიში ქრონოლოჟიური თარიხი”.
ფროჶ. სარიჲა ამჩიფჰა კალა ართოთ “თურქულ-აფხაზური, აფხაზურ- თურქული ზიტაფუნა დო
ოღარღალუში რეხბერი”.
უნალ აქბულუთ (გურგულიჲა) კალა ართოთ უჩვაში მა-150 წანაში გონოშინე შენი აფხაზ შაირეფეში უჩვაშენ ამბარონი შიირეფე: “უჩვაში შიირეფე”.
დო “კურ’ანი ქერიმიში აფხაზური მეალი”.
გამოჩქუ შენი ხაზირელი ნარენანფე:
აფხაზური ნენაშენ თურქული ნენაშა: ლუდმილა სერგეგიჲაში “ჯინჯეფეში ჭვინა”; აპოლლონ დუმააში “დუდმოშლეთინერობაში გზა”; გენნადი ალამიჲაში “ნართიში ბირაფა”.
თურქული ნენაშენ აფხაზური ნენაშა: სინემ ოზქან ოღუზიში, “დუდმოშლეთინერი შურეფეშ, ეჶსანე”; ჰაჲრი ერსოჲიში “უჩვერი რენა, შირიმონასთი ყინი გაყვენ”; სელჩუქ სიმსიმიში, “ჩქვა დობადონა ვა მიღუნან”.
ალი იჰსან აქსამაზი: თქვანთი კაიხეშა გიჩქინან, ლაზეფეთი აფხაზეთიში ხალკაფეშენ რენან. ანდღანერი ნდღასთი აფხაზეთის ლაზეფეთი სქიდუნან. ანდღანერი ნდღას მახორობა მუთეფეშითენ დიდო ვა რენან მარა ხოლო ქორენან აფხაზეთის. ეშო ფთქვათნა, აშო ფთქვათნა, 150 წანა წოხლე, ოსმანეთიში თურქიჲეშენ ცარობაში რუსჲაში დიხაფეშა, დიდოფეთენთი აწინერი აფხაზეტიში დიხაფეშა ოჩალიშუ დო მჭკიდი ფარა მოგაფუ შენი ნულუტეს ლაზეფე, ურუმეფე, გურჯეფე, ხემშინლეფე, თურქეფე დო ერმენეფე, ორაში დოლოხეთი ექონი დიხაფეშა დიბარგეს. ხვალა ოსმანეთიში თურქიჲეშენ ვარ, ცარობაში რუსჲაში მაჟურა დიხაფეშენ რუსეფე, უკრაჲნელეფე, თურქეფე, სვანეფე, მარგალეფე, ესტონჲელეფე დო მაჟურა ხალკეფეთი დიბარგეს აფხაზეთიში დიხაფეშა. ორაში დოლოხეთი აფხაზეთი ხვალა აფხაზეფეში ვარ, მაჟურა მილლიჲეთეფეშენ ხალკეფეში დობადონათი დიყუ. ანდღანერი ნდღასთი აფხაზეთი რენ კართა მილლიჲეთეფეშენ, კართა რელიგიაშენ, კართა ნენაშენ ხალკეფეში დობადონა. აფხაზეთი რენ შურეფეში დობადონა. მათი მომწონდუნ აჲა თქვალა: აფხაზეთი/ შურეფეში დობადონა. 1991 წანაშენ წოხლე კართა ხალკი ჯუმალობათენ სქიდუტუ აფხაზეთის. აწითი აფხაზეთიში კართა ხალკი ჯუმალობაში დოლოხე სქიდუნ, ეშო მიჩქინ. აფხაზეთის აჲა პლურალისტური მახორაბა დო სქიდალა შენი მუ იზმონთ? ანდღანერი ნდღას არ-ჟურ ოხენცალეში გალე, მაჟურა ოხენცალეფექ ვა იჩინოფან აფხაზეთი. აფხაზეთი ნაიჩინასუნონ ოხეცალეფეში მუკონობა მანძინასუნონი? თქვან მუ იზმონთ?
ოქთაჲ ჩკოტუა: მთელი გურ-გონწკიმერობა ჩქიმითენ გიწვათ: დუნჲაში მთელი ხალკეფე, მარა დიდოფეთენთი კაჶკასჲაში ხალკეფე, გოლაში ენდემური ფუქირეფეს მევუნგაფინაფ მა. კართა ფუქირის მუში გოჩქვანერი მსქვანა, ნოსთონი დო შურა ქუღუნ. ჩქიმი თოლითენ, პოლენეფე მუთეფეში კოჩინობა შენი თოფური ნაიქიფს ბუტკუჯის ხე-გონწკიმერი ნამეჩაფს ენდემური ფუქურეფე დუნჲაში კულტურული მირასიში ირიშენ ღირსონი ხაზინეფე რენან. ემუშენითი ართიმაჟურა კალა ართოთ დო ჯუმალობაში დოლოხე ენთეფეში ოსქიდუს ბეჯითობა მეფჩაფ მა. მთინი გიწვათნა, ლაზეფე, (ჩხონაფილი აფხაზოლოგი ომერ ბეჲგუაში თქვალათენ “ჯღატა თოლონეფე”) კაჶკასჲაში დიდო მჯვეში, მარა ირიშენ დიდო ჩილე ნანწირუ ხალკეფეშენ რენ. ემუშენითი გამანთანერეფე ჩქინიშენ დიდოქ ლაზური ნენა დო კულტურიში ოსქედინუში ნოჩალიშეფეს შურდოგურითენ ნუმხვაჯუფს, აშო მიჩქინ. ამკათა გამანთანერეფე ჩქინიში მუკონობა დიდო რენ, აშო მიჩქინ მა. მარა, გურიშმეჭვონი რენ, ანდღანერი ნდღას მეჭირელი სქიდალა ქომიღუნან. დიდი ჶინანსურ- ეკონომიური პრობლემეფე ქომიღუნან. ემუშენითი მაჟურა დულჲაფექ მაართანობა ქომოგუ. მოკითხეს ნაყოროფს, მაჟურა ხალკეფეს იროთე ჰურმეტი ნაოღოდაფს დო ჯუმალობაშა თოლი ნაუღუნ არ ხალკი რენ აფხაზეფე. სქიდალა ჩქიმიშ მორგვალის იროთე აშო ქობძირი მა. მაჟურა ხალკეფე, ნენაფე დო კულტურეფე თი-მუშიშენ ომენდრანუშა დო ენთეფეს გეძიცინუშა თოლი ვა უღუნ აფხაზი ხალკის. აფხაზი ხალკიში პატი ხალეფე ჩქარ ვა ბძირი მა. ლიმას მზახალეფე მუთეფეში ნადოღურუ კოჩეფე ჩქინიქთი, ჶაშისტური პოლიტიკოსეფეში გალე, ჩქარ ორას მაჟურა ხალკეფეს ვა გენჭკეს, აჲა კაიხეშა ქომიჩქინ მა. ეშო გიწვათ, დამთირე ჩქიმის არ ბიჭი ბერე უყონუტუ; ვიტოშქვით წანერი რტუ ლიმაში ორას. დამთირე ჩქიმის აჲა სქირი დუღურუ გურჯისთანიში ხეგედვა ოჩოდინუ შენი ხვენერი ლიმას. დამთირე ჩქიმიქ სქირი მუში შეჰიდი ქომეჩუ. მარა დამთირე ჩქიმიში ნანა მარგალი რტუ, კანტარჲაფეშენ ტუ. ღორმოთიქ შური უჩხონას, თენაფეში დოლოხე ინჯირას! მკულე ორა წოხლე, აჲა მსქვა ოხორჯა დომიღურეს. დიდო ნაპყოროფტი კოჩეფეშენ ართერი რტუ. აჲა ხალკეფე აშო ართიმაჟურა კალა სქიდუნან… ართნერი ხელა, ართნერი მგარა ქუღუნან. უნონან ვანა ვა უნონან, ენთეფექ ნასქიდუნან დიხაქ აჲა ხალკეფე ოკონჭინაფს… კოი გურჯისთანიში ოქთალაფე ჩქვა ჭკუალონი დო მოწყვალური ქორტუქონნა, ემორას აჲა ტერიტორჲა იყვასუნტუ დუნჲაში მოწყვა დო მისობაში დიხა. ასთი, მთინი გიწვათნა, აჲა დიხას ლიმა ვა ნომსქუნ. მთინი გიწვათნა, დუნჲაში ჯენნეთი ნარენ აჲა ტერიტორჲაში კართა ლამთინალაქ ართიმაჟურაში რენობას ჰურმეტი ოღოდუთენ სქიდაში, ენთეფეს ჩქარ მუთუ ვა უკორს დო მკულე ორაშკულეთი ხელაკაობაში დოლოხე სქიდასუნონან. თარიხიში მორგვალის ემპერჲალისტ- მენჯელეფეში ნავაიჩოდენ ნანკაპაში გური შენი ნადიბუ დიცხირი, ღურელი შურიმშინეფე, სქიდერი ჟენოსიდეფე დო უჩვაფეში ტრაჟედეფე აჩქვა ვა დომიბაღუნანი?
არმციქა გინძე- გინძე ბღარღალი, ეშო დომაწონენ. აფხაზეთის ნაქუღუნ აჲა ეთნო-კულტურული ხამფობა თქვან ვა გაძირენან დუნჲაში მაჟურა სვალეფეს. ჰო, აჲა რენ დიდო მსქვა დო უმენგაფერი ხამფობა. მარა მითხანეფეს უნონან, აჲა ხამფა “ეთნო-კულტურული ორკესტრაქ” ხვალა დუდი- მუთეფეშიში პილილი გელაჩას. აშო იყვაშითი, მითხანეფექ ხალკეფეში მისობა დო მოწყვაშა უდოდგინუ გზა ვა მეჩაფან…
ალი იჰსან ბეგი, აფხაზ გამანთანერეფე დო პოლიტიკოსეფექ ირორას დობადონაში დიდო-მილლეთონი ხალიშენ დო აჲა ხალისთი ბეჯითობა ნამეჩაფანშენ დიდოფეთენ მოლამიშინაფან. მორო, მათი აფხაზეთის ნასქიდუნ მთელი ხალკეფეს პყოროფ. ედო ენთეფეში ნენაფე, კულტურეფე დო მილლეთური მინობაში ოსქედინუს მათი შურდოგურითენ მევუმხვაჯუფ. მარა ენთეფესთი აფხაზი ხალკი შენი მენგაფერი გაგნაფა დო სიმადა აყვან, აჲა მინონ მა. ზათი აქონი ამ ხალკეფეს ოშქურინობა ომჭუნაში, დუდი-მუთეფეში მოშლეთინუში დო მილლეთური რენობა მუთეფეშიში ოსქედინუში ხვალა ჭიჭიტა დიხა ქორენ. აფხაზეფეს მინობა მუთეფეშითენ ხვალა აფხაზეთის ასქედინენან, აფხაზეთიში გალე არ ჩქვა დობადონას მინობა მუთეფეშითენ ვა ასქედინენან.
აფხაზეთიში ოჩინუშა ქომოფთა; ანდღანერი ნდღას (ოკონტალერი მილლეთეფეში)/ UN/ უნ-ში შქვით მაქატურექ აფხაზეთი იჩინოფს. მარა აფხაზეთი ნაიჩინასუნონ ოხეცალეფეში მუკონობა მანძინასუნონ, ეშო ვიზმონ მა. მარა ჩქიმი შენი ირიშენ ბეჯითი დო ღირსონი ნარენშენ მოლაგიშინათ. გურჯისთანიში ოქთალაფექ ხილაჶეფე მუთეფეში ოხოწონან დო უღნოსობა ნაშქვან დო აფხაზეთიში ოჩინუში გზას გედგითან. მკულე ნენათენ გიწვათ, ელანცახერი მანძაგერი სქანიქ სი ნტერი გშინაში, რენობა სქანითი მოივარაში, მარა მთელი დუნჲაქ სი გიჩინაში, ეჲა ოჩინუ მუს იფელს? მარა ეშო ვანა აშო, არ ნდღას გურჯისთანიში ხალკეფექ დუდი-მუთეფეშიშა მოხვა ოქთალაფე ილლა გოშოცხუნასუნონან; აფხაზეთითი ილლა იჩინასუნონ, აშო ვიჯერ მა…
ალი იჰსან აქსამაზი: თქვანთი კაიხეშა გიჩქინან, აფხაზური ნენა (გჲულვა) კაჶკასჲა- ნენაფეში ოჯაღიშენ რენ. აბხაზური ნენა რენ აბაზური ნენა, კაბარდეჲური- ჩერქესული დო უბუხირი ნენაფე კალა ართნერი ნენაში ოჯაღიშენ: (გჲულვა) კაჶკასჲა- ნენაფეში ოჯაღიშენ. მარგალური ნენა რენ ლაზური, სვანური დო ქორთული ნენაფე კალა ართნერი ნენაში ოჯაღიშენ: ომჟორე კაჶკასჲა- ნენაფეში ოჯაღიშენ/ ქართველური ნენაფეში ოჯაღიშენ. აჲა კლაჶიკასჲონეფე დო აჲა ნენაშ ოჯაღეფეს აშო ჯოხოფე გედვალუ ჩქიმი დულჲა ვარ, ლინგვისტეფეში დულჲა რენ დო მთელი დუნჲაში ლინგვისტეფექთი აჲა ნენაფე აჲა კლაჶიკასჲონითენ იჩინოფან. აფხაზური ნენა დო მარგალური ნენა გოჩქვანერი ნენაფეში ოჯაღიშენ რენან. ჟურ ნენასთი ართიმაჟურას ვა ნუნგაფან. მარა აბხაზეფეში დო მარგალეფეში კულტური ართიმაჟურას დიდო ნუნგაფან. ჟურ ხალკიში ოჭკომუ დო ოშუმუთი ართიმაჟურას ნუნგაფან. ოშქარული ტრადიციაფე არ-ჟურ ვარ, დიდო რენ. აფხაზეფეშენთი, მარგალეფეშენთი ართნერი გვარეფე ნაუღუნან ოჯაღეფე დიდო ქორენ აფხაზეთისთი, გურჯისთანისთი. თქვან მუეფე გათქვენან აჲა ჟურ ხალკიში, აფხაზეფეში დო მარგალეფეში შქას აჲა კულტურული მეგნაფობა დო ხოლოსონობა შენი? ეშო გიწვათ: აფხაზეფეს აჲა კულტურული მეგნაფობა დო ხოლოსონობა აფხაზეთიში მაჟურა ხალკეფე კალა ვა უღუნან, ეშო მიჩქინ მა. თქვან მუ იზმონთ აჲა ხალი შენი?
ოქთაჲ ჩკოტუა: წოხლენი ნენაშგექთირა ჩქიმითენ თქვან გიწვერეტით მა, ეშო მომიხთეფს. მარა არმციქა ჩქვა გიწვათ. დიდო მჯვეში აფხაზური თქვალა ქომიღუნან ჩქინ: “ჯუმას კაი მანძაგერი უჯგინ!” ჟურ ხალკი ვითოშეფეთენ წანაფეშენ დონი მანძაგერი რენან დო ართიმაჟურა კალა სქიდუნან. დობადონა ჩქინის აწი ნასქიდუნან მაჟურა ხალკეფე აქონაშიშა უკაჩხე ქომოხთეს. ემუშენითი შქა მუთეფეშის დიდო ჯინჯონი კულტურული ირთიბათი ვა უღუნან. მარა აფხაზეფე კალა ლაზეფე; კოლხიდა, ლაზიკა, აფხაზეთიში ომაფე დო აფხაზეთიში ოხენცალეშენ დონი ართიმაჟურა კალა რენან. ოჭკომალეფე ართნერი, ოშუმონეფე ართნერი, ბირაფაფე ართნერი, ხელა ართნერი, გურიშჭვინა ართნერი, მგარა ართნერი ქომიღუნან ჩქინ, მთელი ართნერი ქომიღუნან ჩქინ. ჩქინ ენთეფეს კულანი ქომეფჩით, ენთეფექ ჩქინ კულანი ქომომჩეს. თქვანთი ნამოლამიშინით სთერი, კერაფეთი ართიმაჟურაშა მენცახერი რენან.
ნამთინი აფხაზური კერაფე გომარგალერენან. ნამთინი მარგალური კერაფე გოაფხაზერენან. ნამთინი კერაფე, ჟურ კელესთი, დუდი- მუთეფეში ეჲა მილლეთიშენ შინაფან. მენდრაშა მეხთიმუ ვა დომაჭირნან. კერა ჩქიმიშენ ნამთინი ოჯაღეფექთი გურჯისთანის სქიდუნან დო დუდი- მუთეფეში ექონური შინაფან. აჩქვა აჲა მცხადეს ღულა დოლოწკედუ ვარდო, ჟურ ხალკიში შქას აჲა ხამფობა, კაპეტი ხინჯი ოძირუ დო ეშო ნამოხთასუნონ ნდღალეფეში გზას გედგითუ დომაჭირნან…
არ ენდიშე ქვა სთერი გურის დოლომიძინ: გურჯისთანის ქართველისტური ოქთალაფეში ჶაშისტურ- პოლიტიკაფექ ხალკეფეში შქას პროვოკასჲონეფე ყვასნა, უკულეთი ამთაფე ონჩამინუში გზას გედგითაში, უდოდგინუ უხუზურობა ჲეჩქინდუნ. მთინი გიწვათ, ხალკეფეში შქას მუშებურა ჩქარ პრობლემი ვა ჲეჩქინდუ; ეშო ვარენი? მარა მუ იყვას ნა, იყვას, ეშო ვანა აშო, ანდღა ვანა ჭუმენ, აფხაზი ჯუმალეფე მუთეფეში სთერი, მარგალეფექთი ქართველისტური პოლიტიკაფეში ჭვინეფეშენ ქამუჩითასუნონან დო ნენა, კულტური დო მილლეთური მინობა მუთეფეშის მანჯობა ყვასუნონან დო ეშოთენთი აქონი დიხაფესთი უჩოდინე მოწყვა ჲეჩქინდასუნონ, აშო ვიჯერ მა …
ალი იჰსან აქსამაზი: ოქთაჲ ბეგი, მა თქვან გიწვით, მარა ხოლოთი გიწვათ, თქვან დიდო დულჲამხვენუ კოჩი რეთ. ჩქარ ხემბოში ვა დოხედუთ; ეშო იžირენ: უდოდგინუ იჩალიშეფთ კულტურული სფეროს. აღანი ნოჩალიშეფე გიღუნანი? აღანი ფუქირონი ამბაეფე გიღუნანი ჩქინდა?!
ოქთაჲ ჩკოტუა: მთელო ვა მაჩოდინუ მარა, ნამათქვენ კონარითენ გონოშინეფე ჩქიმიშენ არ ქეთაბი დოპჭარი. ჶურსატი მაყვაში, აჲა ქეთაბი იჩოდასუნონ დო გამიჩქვინასუნონ. აშოფეთენთი მაკითხალეფეს ეჲა აკითხასუნონან. ედო ნამოხთასუნონ ჟენერასჲონაფექთი გონოშინეფე ჩქიმი იგურასუნონან დო უკულენი ჟენერასჲონეფესთი გამოგნაფასუნონონ. უკულეთი თურქული მჭარალობაში კლასიკურეფეშენ არ ქეთაბიში თერჯუმე ოხვენუშა თოლი ქომიღუნ. მარა ნამუ ქეთაბიში თერჯუმე, აწი ვა გოვონკვათი… ამუშ გალე აფხაზი მჭარუფეშენ ნამთინი პაშურაფეთი თურქული მაკითხალეფეს გამოგნაფუში გზასთი გებდგითი.
ალი იჰსან აქსამაზი: აჲა ინტერვიუ შენი დიდო შუქური გოღოდაფთ. ჩქვა კითხალა ვა მიღუნ. თქვანთი გინონანნა, აჲა ინტევიუ ვოჩოდინათ. მარა ოთქვალუში ჩქვა ნენაფე დო ჯუმალობაში მესაჟეფე გიღუნანნა, ენთეფეთი მიწვით, მუ იყვენ! ფიმფილი დიხაშა!
ოქთაჲ ჩკოტუა: ალი იჰსან ბეჲ, მათი თქვან დიდო შუქური გოღოდაფთ. მა მეფშვენ, აჲა ოღარღალუ ჩქინიქ ხალკეფე ჩქინიში შქას მოწყვა დო ჯუმალობაში გაგნაფაში ოფუქირუს ნუმხვაჯასუნონ. იფთი ჩქინი დიხაფეს დო მთელი დუნჲას მისობა დო მოწყვა ჰაქიმი იყვას, დიდო მჯვეში ნენაფე, კულტურეფე დო მილლეთეფე, დუნჲა ქორტაშაქის, სქიდან, აჲა მინონ მა. კულტურული ნოჩალიშეფე თქვანის ალლაჰიქ თქვანთი, მთელი ლაზი გამანთანერეფესთი მენჯელი მექჩან დო გეჯგინერი იყვით.
