“სქიდალა ხვალა ფარა დო ოჭკომალე ვა რენ!”

 

“სქიდალა ხვალა ფარა დო ოჭკომალე  ვა რენ!”

 

 

(გოწოთქვალა: აწინერი მუსაჶირი/ სუმარი ჩქიმი რენ გიგა ქავთარაძე. გიგა ქავთარაძე რენ გურჯისთანიში გამანთანერეფეშენ. დიდო კითხერი დო დულჲამხვენუ კოჩი რენ. ეშო მიჩქინ მან. მარგალური ნენა ოსქედინუ შენი შურ დო გურითენ იჩალიშეფს. მარგალური ლერსეფე ჭარუფს. მარგალური ტექსტეფე ჭარუფს.  მაჟურა ნენაფეშენ მარგალური ნენაშა თერჯუმეფე იქიფს. მარგალური ვიდეოფე ხაზიროფს. ინტერნეტიშენ მარგალური დერსეფე ოგურაფს. მარგალური ნენა  ოსქედინუ დო  ოდიდანუ შენითი მანებრაფე მუში კალა ართოთ სოციალური აქტივობა იქიფს. გიგა ქავთარაძეს გამიჩქვინერი არ ლექსიშ ქეთაბითი ქუღუნ: “ცაში ხოლოს”. ჩქინ ბიოგრაჶი მუშიშენ, კულტურული ნოჩალიშეფე მუშიშენ,  ქეთაბი მუშიშენ  დო აღანი პროჟეფე მუშიშენ მოლაფშინით აჲა ლაზური ინტერვიუს. ალი იჰსან აქსამაზი. 13 I 2021)

+

 

ალი იჰსან აქსამაზი: გიგა ბეგი, იფთი ბიოგრაჶი თქვანიშენ მოლამიშინით დო ეშო გევოჭკათ, იყვენი?! სო ჲეჩქინდით? სონური რეთ? ნამუ ნწოფულეფეს იგურით? აწი მუ დულჲა იქიფთ? სო სქიდუთ? ჩილერი რეთი? ბერეფე გიყოუნანი? ქორთული დო მარგალური ნენაფეშენ ჩქვა ნამუ მაჟურა ნენაფე გიჩქინან?

გიგა ქავთარაძე: ხელა დო კაობა თქვანი! იფთი, დიდი მარდი გიწომერთ, ჩქიმი კალა ინტერვიუში ინტერესიშენი. მა არ ზუგდიდური კოჩი ვორე, ჰექვითოში დო ჩხოროში დო ოთხონეჩი დო აში წანას (1986), მაოვრონი (8) თუთას, ოთხო მარიაშინას ჲეფჩქინდიდორენ. ოფუტე ჩქიმის ახალსოფელი (მჯვე მარგალური ჯოხო მუში „ოფაჩხაფუ“) გიოძინ. ნოღა ზუგდიდის, ჟურ ჩქვადოჩქვა ნწოფულაფე დოვოჩოდინიშკულე, ტიფლისის „უჩა მზუღაში ინტერნასიონალური უნივერსიტეში“  არ ჰუმანიტარული ფაკულტეს, ამერიკანისტობავიგური. ჰაწი ტიფლისის ფსქიდურ დო ჰაქ არ ლოჯისტიკური კომპანიას ვიჩალიშამ. ჩილერი ქოვორე დო ჩილი ჩქიმითი სამარგალოში არ მსკვა დო დიდო მჯვე ნოღაშენ, მარტვილიშენ რენ.  ბერე ჰაწი ვა მიყონუმან, მარა ჰამ იაზის ფჩუმერთ ბერეთი. ქორთული დო მარგალური ნენაფეშენ ჩქვა ინგილიზური მიჩქინ, რუსულითი ეშო-აშო ქომიჩქინ, ლაზურითი დიდო კაი ვარ, მარა ხოლოთი ქომიჩქინ ია ბზოპონ დო ჭიტა თურქულითი ვოგნამ დო მასინაფენ მციქა.

ალი იჰსან აქსამაზი:ქომიჩქინ, მარგალური ნენა ოსქედინუ შენი შურ დო გურითენ იჩალიშეფთ. ლაზური ნენაში ოსქიდუშათი თოლი გიღუნან, ქომიჩქინ. ნამუ ნენა ბღარღალაფთ ნა, ეჲა ჩქინი ნენა რენ. ნამუ ნენათენ კონტაქტი ვიქიფთ ნა, ეჲა ჩქინი ნენა რენ. თურქული  ბღარღალაფთ ნა, თურქული რენ ჩქინი ნენა. ქორთული  ბღარღალაფთ ნა, ქორთული რენ ჩქინი ნენა. რუსული  ბღარღალაფთ ნა, რუსული რენ ჩქინი ნენა. ნამუ ნენა ბღარღალაფთ ნა, ეჲა ჩქინი ნენა რენ. ბექითი ხილაჶი ბზოპონ, მა მუ მიჩქინ! მარა მან აშო მიჩქინ დო აშო გიწუმერთ. თქვან მუ ისიმადეფთ? მაეჩანი ოშწანურა რტუ კოჩინობაში ირიშენ მწკუფი ოშწანურა. აწი რენ ეჩი დო მაართანი ოშწანურა. მარა ხოლოთი მაეჩანი ოშწანურაქ მციქა მსქვა დო  მციქა  წორი ვანა დიდო ხილაჶი დო დიდო პატი ხალეფეთენ გზა მოწირაფან.  ლაზური, მარგალური, სვანური ნენაფეს ოსქიდუში შანსი აყვასუნონანი აჲა ოშწანურას? თქვან მუ ისიმადეფთ?ჭიტა ჭიტა მოლამიშინით, მუ იყვენ!

გიგა ქავთარაძე:მარგალური დო ლაზური ნენაფეს სქიდალაში პრობლემი ნა უღუნან შენი, შური დო გური მაჭვენ. ჰამ ჩქიმი დიდი ფიქრიში (მსიფონიში) დულჲა რენ.  თქვა მთინი ზოპონთ, ნამ ნენათენ ვისინაფამთ, ჰიმ ნენაში დოლოხე ფსქიდურთ ჰიმ ორას დო ჰიმ ნენაში კულტურასთი ართიქართიშკალა ეშო ვოსქედინამთ. ნენაფე ხვალა ღარღალითენ სქიდუნ. დუნიაში დოლოხე პატი ნენა ვა რენ, კათთა ნენა მსკვა დო ვროსი რენ დო ნენა ღურაში, მუთხა დიდი თარიღითი ემუშკალა ღურუნ. ჰამ კოჩიში გურიში ჭვინი მუშენი რენ? ჰიმუშენ-ქი ნენა კოჩიში მინობა რენ შენი, ჰიმ სი მი რე, მუ რე, სონური რე დო მუ თარიღი გიღუნ, მუ ჯიჯი გიღუნ, ოძირამს დო მუნდეს ჰამ გონდუნუნ, მინობა სქანითი გონდუნუნ. ჰამ მითის ვა უნონ გური დო შური მუშის.

ქო, მაეჩანი ოშწანურა  კოჩინობაშენი დიდო მწკუფი რტუ, მარა ხოლოთი წორითი დო მსქვა მუთხანეფეთი ქორტუ ჰიმ ორას. ჰამუს, იფთი, ჩქუნი ნენაფეშენ დოფთქუმერთ-ნა, ჰემინდორას კაი მათქვენან. მაეჩანი ოშწანურას აღნემორდალეფეს მეტი კონტაქტი ქუღუტეს, ბაბა დო ნანაში ნენაფეთენ იმორდეტეს,  მარგალური დო ლაზური, ანდღანერიშენ დაჰა კაი ისინაფამტეს. გაზეთეფე გამიჩქვინეტუ ჰამ ნენაფეთენ დო კოჩეფექ იკითხაფამტეს. ჰაწითი გამოვაჩქუმთ ჰამ გაზეთეფეს, სვარაფეს დო ჟურნალეფეს, მარა აღნეფე დო ჩქვა დიდი კოჩეფეთი ვა იკითხამან დიდო. კოჩეფე ბერეფე ნიში კალა დიდი ნოღაფეშა ულურან, ჰექ სქიდურან  დო უკაჩხე ოფუტეფეშა ვა გოიქთენან. ჰანდღა ეჩდომაართანი ოშწანურა ეშო რენ, დუნიას ურბანისტული სვაფე დიდო დიდო ირდენ დო ოფუტეფეს მითი ვა სქიდუნ. მითიშა ეშო ვა გათქვენ, ოფუტე სქანის სქიდი დო ნენა სქანი შინახი, ოჭკომალე სქანი ჰექ ჭკომი ია. კათთა კოჩის დაჰა კაი ეკონომიკური სქიდალა უნონ დო ნოღაშათი ჰემუშენი ულუნ. ჰამ პატი ვა რენ, მარა პატი ჰეია რენ, დიდი ნოღას ნენაში ოსქედინუში დაჰა დიდი პრობლემი ნა ივენ. დიდი ნოღას ჩქვა დიდი ნენაფეთენ ისინაფამან დო ფარა ჰამ ნენათენ მორგამან; ლაზური დო მარგალური ნენაფექ ჰენთეფეს ფარა დო ოჭკომალე ვა მეჩამს. კოჩის ორა ვა დუბაღუნ, ბერე მუშის ნენა მუში ოგურას დო გური მუშისთი დიდო ვა უნონ: მა ჰაწი არ ნოღური კოჩი ვორე, ჰაქ კაი ფსქიდურ დო ბერე ჩქიმი ჰამ ნენა მოთ უნონ, აქსენტი უღუტას დო გეძიცუში ივას, მოთ მინონ, დაჰა კაი ივენ, გოჭკონდინას, ვარ უჩქიტას ჰამ ნენა ია ზოპონს. ინტერნეტიში ორა რენ დო კოჩეფეს ჩქვა ინტერესი უღუნან ჰანდღა. მარა ხოლოთი ჟი ნა ფთქვი-სთერი, სქიდალა ხვალა ფარა დო ოჭკომალე  ვა რენ, მი რე დო სონური რე, შური სქანიქ ნა ჭვინი მეგჩამს გოიჭკონდინი-ნა ჰიმ ორას დო ჰამუს ნა მეაგნაფს კოჩი, უკულე იჩალიშამს ნენა მუში შენი. ჰამ პატი მუთხანეფე ნა ფთქვი ჰამ ოშწანურაშენ, დიდო კაი მუთხაფეთიქითქვენ. ჰამ ინტერნეტითენ ნენაში ოსქედინუშენი ვროსი დულჲაფე მახენენან.

ჰამ დიდო გუნძე პჭარი დო აშო დოვოჩოდინამ - ლაზური, მარგალური, სვანური ნენაფეს ოსქიდუში შანსი აყვასუნონან, ხვალა შური დო გური ჩქუნის უნონ-ნა ჰემინდორას; მუნდეს კოჩის ნენა მუშის ყოროფს, ჰიმ დიგურამს ნენა მუშის დო ბერესთი ოგურამს. ჰაშო ნენაფე სქიდასუნონ; ვა ყოროფს ნა, გონდუნუნ ნენა მუში დო მინობა მუშითი ეშო. 

ალი იჰსან აქსამაზი:კულტურული ნოჩალიშეფე თქვანიშენ ამბაი ქომიღუნ მან. მარგალური ნენა ოსქედინუ შენი ჭეშიდიდოჭეშიდი კულტურული  დულჲაფე იქიფთ. ინტერნეტიშენ მარგალური დერსეფე მეჩაფთ. მარგალური ლერსეფე ჭარუფთ. ინტერვიუფე მეჩაფთ. ცოციალური აქტივითეფე იქიფთ. მუ ჩქვა დულჲაფე იქიფთ მარგალური ნენა შენი?  ნამუ ნოჩალიშეფეს ჯუმუ გიღუნან? აღანი კულტურული პროჟეფე გიღუნანი? ბექითი წოხლეშენ ამბაი მეჩამუ გინონან!

გიგა ქავთარაძე: მარგალური ნენაშენი მა ნა დულჲაფე ვიქიფ, მციქა ონ. ჰენთეფე ნენაში ოსქედინუში გზას ჭუტა რენ დო ჩქარ მუთუს ვა დუბაღუნ, მა ვიმსიფონ დო მინონ, ჩქვა დიდი მუთხაფეთი დოპა, მარა აწიშაქის, ნა მახენუ დულჲაფე ჰამ ონ ნა თქვით სთერი: ინტერნეტითენ ნენაში დოგურამუ ნა უნონან კოჩეფეს, ვიდეო-დერსეფეს მეფჩამ, მარა ჰამ პროფესიონალური მუთხა ვა რენ, ხვალა მა ნა მახენენ დო მიჩქინ სთერი ვიქიფ, მციქა-მციქა. ლერსეფესთი პჭარუფტი, მარა აწი ჰიმ ჭუტა მევტკოჩიდორენ სთერი მუთხა მათქვენ, იარათიჯული კრიზისი მიღუნ ბექი და, მა შაკა ბზოპონ.  ჩქვა მუ გიწვათ, არ ჩქიმი მანებრაკალა მარგალური ჟურნალი ნა გამავაჩქვამთ დო „სქანი“ ნა გიოძინ შენი ვიჩალიშაფ, მაკალეფე პჭარუფ დო ეშო; ჰემუს ტექნიკური რედაქსიონისთი ვოღოდამ. თერჯუმეფე ვუხენაფ დუნიაში დიდო ჩინობერი მანჭარალეფეში ნოველაფეს, ნოჭარეფეს დო აშო ხოლო. ჰამ ჟურნალი „სქანი“ ხვალა მარგალური ნენათენ გამიჩქვინენ.  ჰიმუს გამოჩქუმს „მარგალური ნენაში დერნეღი“ დო ჰამ ასოსიასიონიშ გემდგინალეფეშენ ართეღიმა ვორე მანებრა ჩქიმი, გივი გ. ქარჩავა კალა. ჰამ ასოსიასიონიში დო მარგალური ჟურნალიში, ფინანსური დო ჩქვა დიდო ვორსონი ამბარეფეს გივი იქიფს დო მითი ვარ მემიშველამან ჩქვა. ჰამ ჭუტა პრობლემიქორენ, ფინანსეფე ჰამ კორონაში ორას დიდო ვა რენ, ქოგიჩქინან დო ეშო ვა რტას ნა, ხოლოთი არ კოჩის ფინანსური ამბარეფეხვალა ვარ ახენენ, აშო ვარენი.
ხოლოთი არ მარგალური პოდკასტი ვიქიფ, დიდო ორა ვარ ონ. მარგალური ნენათენ ჩქუნი პრობლემეფეშენ ვღარღალაფ დო უკულე ინტერნეტის გებდუმერ იუთუბის, Spotify-ის, Google Podcasts-ის, Apple Podcasts-ის დო აშო ჩქვა დო ჩქვა მციქა მუთხანეფეს ვიქიფ ნენაშენი...

ალი იჰსან აქსამაზი:გამიჩქვინერი არ ქეთაბი გიღუნან. ეშო მიჩქინ მა. ბექითი არ ვა რენ! ლერსიში ქეთაბი გიღუნან, ეშო მიჩქინ: “ცაში ხოლოს”. აწითი აჲა ქეთაბი თქვანიშენ მოლამიშინით, მუ იყვენ!  მუნდეს გამიჩქვინუ აჲა ქეთაბი თქვანი? ნამუ გამამჩქუმალაშენ გამახთუ ნოჩალიშე თქვანი? მუკო ლერსი გეძინ ქეთაბის? თიშენ კუდელიშა მარგალური რენი, ქორთული ვანა ჩქვა ნენაფეშენ ლერსეფეთი გიღუნანი ქეთაბიში დოლოხე? დიდოფეთენ ნამუ თემაფეთენ ჭარუფთ ლერსეფე თქვანი? ნამუ შაირეფე რენ თქვანი როლმოდელი? ჭიტა- ჭიტა მოლამიშინით, მუ იყვენ!

გიგა ქავთარაძე: ლერსეფე ჩქიმიში ქითაბი „ხოლოს ცაწკუმა“ („ცაში ხოლოს“) ნა გიოძინ „მარგალური ნენაში ასოსიასიონიქ“ ქაგამაჩქუ. ჩქვა ქითაბი, ხვალა ჩქიმი ლერსეფეში ნა ტას, ვა მიღუნ. აია ლერსეფეში სვარა, გოწო, ჟური ვითოში დო ეჩი (2020) წანას გამიჩქვინუ დო მარიაშინაში თუთას, ჩქიმი ჲეჩქინუში ნდღას, მანებრა ჩქიმიქ, გივიქ ჰედიე მოღოდუ. მა ვა მიჩქიტუ ჰამ სვარაში გამაჩქვინუში ამბარი დო დიდო ვიხელი, თოლი ჩქიმითენ, ჩქიმი ლერსეფეში სვარა ნა ბძირი; ჰამუშენი გივის მარდი ბუწომერ ხოლო. ჰამ სვარას ოში დო ჟურნეჩი დო ვითიშენ (150) დაჰა ლერსეფე ქო გეძინ დო თიშენ კუდელიშა ხვალა მარგალური რენან ენთეფე. დიდოფეთენ მარგალური ნენაში თემა რენ, ჰიმუში ოსქედინუში პრობლემიში დო ჭვინიში თემაშენ რენ, ია მათქვენ; ხოლო დუნიაში დო კოჩინობაში ირი ნდღალური სქიდალაში ამბარეფე რენ; კოჩიში შურიში დო გურიში ჭვინეფე დო ხელაფეში თემათი ქორენ დო აშო.  როლმოდელი ნამ შაირეფე რენ, აშო კონკრეტული  ვა მათქვენ. ჰაწი დიდო კაი ვა მაწონენ ჩქიმი ლერსეფე, მარა ენთეფეს მთელის პყოროფ ხოლოთი, ხვალა ჰიმუშენი-ქი შური დო გური ჩქიმითენ პჭარუფტი; ნა პჭარუფტი ორას, მუ მსიფონი მიღუტუ, ჰიმ გომაშინენ შენი.  

ალი იჰსან აქსამაზი:აღანი ქეთაბიშ პროჟეფე გიღუნანი? ფუქირონი ამბეფე გიღუნანი ჩქინდა?! გინონან ნა, ჭიტა-ჭიტა მოლამიშინით, მუ იყვენ!

გიგა ქავთარაძე: ჟი ნა ფთქვი სთერი, მუშენი ვა მიჩქინ დო ჰაწი ლერსეფე ვა მაჭარენ; ბექი და, უკულე დომაჭარას დო გამავოჩქვა. მარგალური ნენას დიდო მსკვა დო დიდო ინტერესონი ლერსიმჭარუ (პოეტი) კოჩეფე ქოუყონუნ. ჰამ ნენათენ დიდო ვროსი ლერსეფე ქომიღუნან, მარა ჰაწი ნენა ჩქუნის პროზაული ნოჭარეფე დვაჭირს; რომანეფე, ნოველაფე დო აშო ტექსტეფე მინონან მარგალური ნენათენ. ნენა ხვალა ლერსეფეთენ ვა ირდენ. ვითიშაქის ჭუტა-ჭუტა ნოველაფე ქომიღუნ დო ხოლო ჩქვა ჭუტა ვანა დიდი ნოველაფე დომაჭარას ნა, არ პროზაში სვარა ჩქიმითი გამავოჩქვარე; მარა ჰამ მუნდეს ივენ, ვა მათქვენ მუთუ. ვოწკედათ.

ალი იჰსან აქსამაზი:გიგა ბეგი, შუქური გოღოდაფთ. აკონარი დომიბაღუნ დო ჩქვა კითხალა ვა მიღუნ თქვანდა. მარა ოთქვალუში ჩქვა ნენა გიღუნან ნა, ენთეფეშენთი მოლამიშინით, მუ იყვენ! ღორმოთიქ ირორას გოხელან! ფიმფილი დიხაშა!

გიგა ქავთარაძე: მანთი დიდი მარდი გიწვათ მინონ ხოლოთი ჰამ ინტერესონი კითხვაფეშენ. დულჲა თქვანი დიდო მომწონს, ორა-ორა ჩქვა დო ჩქვა ინტერესონი თქვანი ხენერი ინტერვიუფე ვიკითხამ დო მოხელამს, მსკვა ლაზური ტექსტეფე ნა ვოწკერ. ღორმოთიქ ნენაფე ჩქუნი, ლაზური დო მარგალური ოსქედინას ცა დო მზუღასთერი, კოჩინობა ჰამ პლანეტას (ჩქვა პლანეტაფესთი ივას ნა, ჰექთი) სქიდასშაქის! ნენა ჩქუნი ვა ღურასენ! ცაშა ჲეხთით დო ირდას თქვანი მსკვა დულჲაფე!

 

aksamaz@gmail.com

 

 

 

 

 https://sonhaber.ch/soylesi-turkce-lazca-%e1%83%9a%e1%83%90%e1%83%96%e1%83%a3%e1%83%a0%e1%83%98-hayat-yalnizca-para-ve-yemek-degil/

 

http://gurcuhaber.com/2021/01/16/giga-kavtaradze-hayat-yalnizca-para-ve-yemek-degil/

 

http://circassiancenter.com/tr/hayat-yalnizca-para-ve-yemek-degil-soylesi-turkce-lazca/