“Ezberepe
ok̆oxu domaç̆irnan!”
(Goʒ̆otkvala: Andğaneri musafiri/ sumari çkimi ren Yalçin
K̆aradaşi. Yalçin K̆aradaşi ren çkimi mcveşi manebrapeşen arteri. Ma emu
viçinop (1990-oni) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do vit̆oni ʒ̆anapeşi majura
gverdişen doni. Ma emu viçini Gamamçkumala Nartis, noğa Kadikoyis. Uk̆ule Çkin
juri p̆anelist̆i vort̆it Gamamçkumala Soruni şk̆elen ʒ̆opxineri “Nenape-
Xalk̆epe-Milliyeturi P̆roblemi” coxoni P̆anelis, (28.) eçi do maovrani Noğa
İst̆anbolişi TUYAP Ketabişi Fuaris, (31) eçi do vit̆o ar Guma (2009) eçi oşi do
çxoro ʒ̆anas. Uk̆ule çkin juri xolo p̆anelist̆i vort̆it Çeçenuri Lowzari
şk̆elen ʒ̆opxineri “Çeçeni Tarik Cemal Kutluşi” molaşinuşi p̆anelis,
Top̆k̆ap̆i- Holiday İnn Hotelişi K̆onferansişi Saloni, Noğa İst̆anbulis, (22)
eçi do jur ʒ̆ilva (2009) eçi oşi do çxoro ʒ̆anas. Yalçin K̆aradaşişi do çkimi noç̆arepe
gamiçkvinu artneri jurnalepes; Jurnali Alaşara, Jurnali K̆afk̆asyaşi Noç̆arepe
do Jurnali Soruni P̆olemik̆i coxoni p̆eriyodik̆urepes. (7) şkvit Mbuloba (2015)
eçi oşi do vit̆o xut ʒ̆anaşi goşoʒxunas, Yalçin K̆aradaşi, noğa
İst̆anbolişi (1.) maartani noʒ̆ileşen, mati (2.), majurani noʒ̆ileşen namzeti/
k̆andidat̆i vort̆it. Edo man mxuci komomçu emuk. Ma žabuni, k̆omas vort̆i,
emindros oxžabuneşa moxteren mok̆itxişa; uk̆ule kovogni. Uk̆ule oxori çkimişa
komoxtu mok̆itxaşa. Amk̆ata huk̆uk̆i komiğunan çkin. Yalçin K̆aradaşis kuğun
Çerkesuli diʒxiri. Emu ren k̆ap̆et̆i Çerkesi gamantanerepen arteri. Yalçin
K̆aradaşi ren gamantaneri do gamiçkvineri ketabepeti kuğun. Ma komiçkin, emus
kuğun (4) otxo gamiçkvineri ketabi. Ma xolo komiçkin, emuk xe meçu uk̆oreʒxu
ketabişi gamoçkus. Uk̆oreʒxu k̆ult̆uruli noxvenes numxvacu Yalçin K̆aradaşik.
Ma muşi k̆ala ar int̆erviu dop̆i. Aya ren int̆erviu çkinişi noç̆are. Ali İhsan
Aksamazi. 6 XII 2018)
+
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; tkvan maarta tkvani
biyografişen molamişit. So do mundes yeçkindit? Namu nʒ̆opulapes igurit? Mu
mesleği giğunan? Çileri reti, berepe giqonunani?
Yalçin K̆aradaşi: Tkvan iris selami goğodapt, iptineroti
Lazi Xalk̆is selami mevumçinapt!
Noğa K̆ayserişi “Uzunyayla”, “Ç̆it̆a Çerkesya” yado
içkinen. Uzunyaylas kuğun dido p̆at̆i
ik̆limi/ k̆limati; caşi ožiramuti ren didi mucize; Ekoni dixa, Uzunyaylaşi dixa çkar va nungaps K̆afk̆asyaşi
dixas. Mara ekonuri k̆oçepek ekoni Çerkesuli nena do K̆ult̆uris dido qoropan do
şinaxupan do çumernan. Edo xumrobatenti “Ç̆it̆a Çerkesya” yado şinapan.
Ma Vit̆on çxoro oşi do sume neçi (1960) ʒ̆anaşi qinoras
yepçkindi noğa K̆ayserişi Pinarbaşis; çkin Azeyi vuʒ̆umert. Uzunyaylurepek
Buğurbaşi uʒ̆umernan aya t̆erit̆oryas.
Ma, aya t̆erit̆oryaşi oput̆e Didi K̆abaktepes dovibadi. Ocağişi (8) ovro
bereşen (7.) maşkvitani vore ma. Ocağişi (8.) maovrani bere ren da çkimi Hava
K̆aradaşi. Hava K̆aradaşi ren avok̆at̆i do dido xemaxvencobaloni muzisyeni.
Turkiyeşi K̆vazalist̆uri lamtinalaşi gamantanerepe renan didopeten resmuri/ ofiʒialuri
ideolojişi gzas. İptinero da çkimi Hava K̆aradaşik gamognapu çkini musik̆i amk̆ata
ugagnaponi gamantaneperes. Amk̆ata beciti miti ren, aşo matkvenan.
Çkin dovibargit noğa İst̆anbolis (1963)vit̆on çxoro oşi
do sume neçi do sumi ʒ̆anas, ek̆onomiuri sebebepeten, dido oput̆ari steri. Çkin
kiraten dovibargit ar Urumişi mcveşi oxoris, semti/ raioni Kandillis. Uk̆uleti
raioni Anadoluhisaris dopskidit. Ma doviguri geç̆k̆apuroni do Oşkende nʒ̆opula
ekoni raionepes. Liseşi oras, çkin noğa Usk̆udaris vort̆it. Oşkende nʒ̆opulaşen didi gecginobaten, majuranobaten
kogamapti nati, varti Haydarpaşa Lises do varti Uskudarişi Lises memoç̆ares.
Oşkenda nʒ̆opulaşen majuranobaten gecgineri kogamapteret̆i, Moro mu, aya
otkvaluşi fursat̆iti va momçeret̆es. Ar
manžagere komiqunut̆es, p̆olisişi k̆omiseri rt̆u. Uk̆ule emuk memivelu do
aşoten meviç̆ari Uskudarişi Lisesis.
(1977) vit̆on çxoro oşi do sume neçi do vit̆o şkvit ʒ̆ana
rt̆u, ma İT̆U-şi Mimarobaşi Fak̆ult̆et̆işa kamapti, ogurus kogevoç̆k̆i.
Çkin dovigurit gverdi semest̆res fak̆ult̆etis. Uk̆ule
universit̆et̆i genk̆ileri doskidu ar ʒ̆anas; (12) vit̆o jur St̆aroşina vit̆on
çxoro oşi do otxo neçi (1980) ʒ̆anaş ʒ̆oxleni anarşuri ambarepeşi guri şeni;
tkvanti aya giçkinan. (1982) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do jur ʒ̆ana rt̆u,
ma voçodini nʒ̆opula, gecgineri mimari gamapti. Andğaşati mimarobaşen mogaperi
paraten pskidur ma.
Ma doviçili Nilufer K̆anbolati Xanumi k̆ala (1987) vit̆on
çxoro oşi do otxo neçi do şkvit ʒ̆anas. Çkin komiqounan jur k̆ulani bere. Aris
coxons Goşenayi do majuras coxons Tijini.
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; Tkvan giğunan Çerkesuli
diʒxiri. (1864) vit̆on ovro oşi do sume neçi do otxo ʒ̆anas, K̆afk̆asiyaşen
uçvuten get̆k̆oçineri Çerkesi ocağapeşen arterişi bere ret. Mtini miçkini?
Nak̆otxani diʒxirişen muhaciri ret?
Yalçin K̆aradaşi: (300) sum oşi ʒ̆anaşen umosi ginže oras
noqoneri K̆afk̆asyurupe do emindroneri Rusuli armiapeşi Lima şk̆ule,
Çerkesyaşen Çerkesepe uçvuten geit̆k̆oçines Rusuli İmp̆eriaşi Çari şk̆elen
Osmanlişi dixaşa. Aya Lima diçodu (21) eçi do ar Pukrik̆a (1864) vit̆o ovro oşi
do sume neçi do otxo ʒ̆anas mara, aya lima (1773-şen 1864-şa) vit̆o şkvit oşi
do sume neçi do vit̆o sum ʒ̆anaşen vit̆o ovro oşi do sume neçi do otxo ʒ̆anaşa
xveneri steri molaşinapan do oxoʒ̆onapan namtinepek. Çerkesepes kuğutes dido
xampa xaçka do ok̆ok̆idinuşi k̆ult̆uri do emuşeniti Osmanlişi p̆alamç̆inalek
xelinaperi entepes dolvakitu. Moro, aya
oğodobaşi diyet̆i niçinen andğaneri ndğasti.
Çkimi ocaği va ren get̆k̆oçineri emindros. K̆afk̆asyas
gecginobaten doskideri ar-jur ocağişen arteri ren çkini ocaği. Mara (1904-1905)
vit̆on çxoro oşi do otxo- vit̆on çxoro oşi do xut ʒ̆anaşi Rusul-Jap̆onuri Lima
şk̆uleni oras, çkini ocağiti uçvuten geit̆k̆oçinu K̆afk̆asyaşen do emindros
emindroneri Osmanlişi dixas dovibargeret̆it.
İpti baba çkimişi p̆ap̆u komexteren dibargeren
emindroneri noğa Uskudaris. Baba çkimis coxons K̆erefi Hate. P̆ap̆u muşis
coxons K̆erefi Diqoe. ʒ̆oxleşen diʒxirimşinepe mutepeşi rt̆es dobargeri
Uzunyaylas, emuşeniti entepekti dibarges ekonaşis.
(Çkin diʒxirimşines “wuneqoşi” vuʒ̆umert.) Mtini giʒ̆vat,
didi emicezade çkimi K̆erefi Zalimgeri rt̆u magektale mamgurapale. Rusyaşi
İmp̆eria do Jap̆onyaşi İmp̆eriaşi şkas xveneri limaşi oras, emindroneri Rusuli
armia şk̆elen Çerkesepeşen ar malimuri divizia iʒ̆opxinu. Aya divizias coxont̆u (nenaten) Guramşari
Çerkesepeşi divizia. K̆erefi Zalimgerik numxvacu aya divizias, k̆arta
k̆omut̆aşi k̆ademes. Çkineburepes Jap̆onepeşen ambari çkar va uğut̆es. K̆erefi
içinu Jap̆onepe aya limaşi ora. Edo emuk kožiru k̆ult̆uruli mengapinoba
Çerkesepe do Jap̆onepeşi şkas. Aşoten moivaru Jap̆onepeşa medgineri
ok̆ok̆idinu. Aya guramşari diviziaşi didopekti iceru K̆erefi Zalimgerişi
emk̆ata cumaluri notkvames do K̆afk̆asyaşa goiktu. Mk̆ule ora şk̆ule, K̆erefi
Zalimgeri goʒ̆ik̆idinu emindroneri Rusyaşi oktala şk̆elen. Ocaği do
silaxarkadeşepe muşi içvinu xolo Osmanlişi dixa.
Çkini ocaği ren K̆afk̆asyaşen get̆k̆oçineri ocağapeşen
(1905) vit̆on çxoro oşi do xut ʒ̆anas, (1864) vit̆o ovro oşi do sume neçi do
otxo ʒ̆anas var.
Ali İhsan Aksamazi: K̆afk̆asiyaşi namu noʒ̆ileşen
moxtimeri ren tkvani ocaği? Namu gzaten moxterenan Osmanlişi dixaşa? Maarta so
ibargerenan? Aʒ̆i, oput̆e giğunani K̆afkasyas; giğunan na, mu coxons? Diʒxirimşinepe
tkvanişi mcveşi gvari mu ren?
Yalçin K̆aradaşi: Ar ʒ̆oxleni k̆itxalas didopeten nena
gegiktirit. Dork̆inerepesti nena gegiktirat do voçodinat. Çkini ocaği ren
K̆abardeyuli t̆erit̆oriaşen; Yulya Çerkesya coxotenti içkinen.
Emindroneri K̆abardeyuli t̆erit̆oria ʒ̆opxut̆u Didi
K̆abardeyi do Ç̆it̆a K̆abardeyi, varna Cilaxstineyi (Krist̆iani) coxoni jur
oktalaşen. Çkin get̆k̆oçineri voret aya
oktalaşi Anzoreyi coxoni t̆erit̆oriaşen; andğaneri Olande Osetişi onžğonişen.
Çkini ocağis coxons K̆erefi. K̆aradaşi ren mebažgeri çkini ocağişa Turkist̆uri
gvarişi k̆anoniten; aya gvari ren unonç̆ele çkinda. Çkar ocaği va içkinen aya
Turkuli gvarapeten Uzunyaylas. Çkar oput̆eti va içkinen aya Turkuli coxopeten
Uzunyaylas; entepeti eşo. K̆arta oput̆e içkinen K̆afk̆asiaşen mextimeri
coxoten. K̆arta k̆oçisti ar Çerkesuli coxo-gvari, arti mebažgeri Turkuli
coxo-gvari kuğun t̆erit̆orias, Uzunyaylas. Amk̆ata Turkuli coxo-gvarepe va renan
itibaroni ekonuri çkineburi xalk̆işi şkas. Noʒ̆ireni mekçat; “Ma vore Didi K̆abak̆t̆epuri Rifat̆i
K̆aradaşişi skiri” ptkvaşi, aya va oxoiʒ̆onen do va içkinen ekonaşis. Aʒ̆i ma
aya Çerkesulo ptkva; “Ma vore Tambi Hablenuri K̆eref Hateşi skiri”; aya oxoiʒ̆onen do içkinen Uzunyaylas, ekonuri
xalk̆işi şkas.
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; tkvan giğunan (4) otxo
gamiçkvineri ketabi: “Çerkesepe Oxoʒ̆onu”, “Çerkesuli Minoba”, “Umanceli
Dobadonaşi Mimarepe” do “Turkiye Oxoʒ̆onu Medgineri Oşi K̆itxalaten”. Mundes do
solen gamiçkvinu aya ketabepe tkvani?
Yalçin K̆aradaşi: Dido oraşen doni, didopeten ar speroşa
meçkineri ar-jur seriuli noçalişe artot oxvenu mek̆amilapt̆u guris ma, amk̆ata
simada komiğut̆u, mara amk̆ata dulyapeşi oxvenuşi şansi va aqven k̆oçis
dobadona çkinis. Emuşeniti ma mevaşkvi eya simada.
Ketabepe çkimişi gamaçkvalaşi k̆rolonolojiten
molagişinatşi, Coxo çkimiten gamiçkvineri maartani ketabi çkimi ren Çerkesuli
Minoba- Turkiyeşi P̆roblemepe. Ali İhsan Aksamazişi vasitaten, ma viçini
Gamamçkvala Soruni k̆ala. Edo Çerkesuli
Minoba Turkiyeşi P̆roblemepe coxoni ketabi çkimi gamiçkvinu Gamamçkvala
Sorunişen. Aya rt̆u (2009) eçi vitoşi do çxoro ʒ̆anaşi Mirk̆anis. Didi
bedineroba ren, ketabi çkimişi maartani t̆iraji diçodu arşvacis, ar dolonişi
doloxe. Manişa ketabişi majurani
t̆irajiti gamiçkvinu. Ketabi çkimişi aya t̆irajiti arşvacis gamiçinu do diçodu.
Gamamçkvala Sorunişen gamiçkvineri majurani ketabi çkimi
ren Turkiye Oxoʒ̆onu Medgineri Oşi K̆itxalaten. Aya ketabi çkimiti gamiçkvinu
eçi vitoşi do çxoro ʒ̆anaşi Gumas. Aya ketabi çkimişi t̆irajiti xolo arşvacis
gamiçinu do diçodu. Mtini giʒ̆vat, aya k̆arta k̆itxalaşen tito ketabi iqven. Aya
medgineri oşi k̆itxalaşen ʒ̆opxineri oşi k̆irit̆ik̆aşi buk̆leti iqven. Aya
noçalişe çkimik ok̆oxvups mcveşi-ağani ezberepe. Uk̆ule (2010)eçi oşi do vit ʒ̆anaşi
ʒ̆ilvas, Gamamçkvala Sorunişi oktalak telifuri hak̆k̆epe çkimi va momçu,
emuşeniti ağani ketabi çkimi, Çerkesepe Oxoʒ̆onu- Turkiye Rusya do K̆afk̆asepe
coxoni ketabi çkimi gamiçkvinu Gamamçkvala İmleç-Kitap işk̆elen. Çerkesepe k̆ala
xe-ok̆ok̆limeri oteşkiluşi cera gomindinuşi,
uk̆ule ar ketabiten, Çerkesepe artimajuras ok̆oçinapuşi simada maqu.
Mara aya ketabiti va iqu gecgineri Çerkesepeşi artobas. Aya ketabişi, Çerkesepe
Oxoʒ̆onu- Turkiye Rusya do K̆afk̆asepe coxoni ketabişi t̆irajiti arşvacis
gamiçinu.
Mara majura noç̆are do ketabepe çkimi steri, aya ketabi
çkimiti ciddiro va inç̆elinu çkar miti şk̆elen; ma aşo ptkvaşi, xilafi va
iqven.
Çodinuro; Umanceli Dobadonaşi Mimari – İbreturi
İnşaat̆işi Seruveni coxoni ketabi çkimi gamiçkvinu Gamamçkvala Belge şk̆elen.
Aya ketabi çkimiti va inç̆elinu ciddiro. Mara oxorca mak̆itxalepe çkimik dido
oxeloni k̆rit̆ik̆ape do omʒkupe komoʒ̆ires. Edo aya ren pukironi ambari ti-çkimi
şeni. Mimarepekti, Çerkesepeşi steri
reaksiyoni moğodes: Didopeten va žires çkimi noç̆arepe. Tkvan k̆oçepeşi
ambarepe oxoʒ̆onapatşi, didopetenti entepeşi xilafepe onʒ̆uranatşi; k̆oçepek va
k̆qoropan; mati eşo va mqoropes.
Ali İhsan Aksamazi: Miçkin, “Skidala Apxazetis” coxoni
ketabişi tercumani ret Hayri Ersoyi Begi k̆ala artot. Amk̆ata çkva ketabepeşi
gamaçkvinus cumu giğunani?
Yalçin K̆aradaşi: (1990) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do
vit ʒ̆ana rt̆u; iptinero, doxmeli magoşogore t̆amade çkini Ali Çureyi, Erdoğan
Yilmazi (Hajbeviqoe), Murat Ozdeni (Habraçu), Çeçeni Sait (Merjoyi), Hayri
Ersoyi (Kutarba) do majura idealist̆i do fedakyari Çerkesi manebrape k̆ala
artot gebdgit Gamamçkvala Narti. Çkin İptinero gamaviğit Skidala do K̆ult̆uri
Apxazetis coxoni ketabi. Aya ketabi rt̆u Apxazeturi ak̆ademik̆osi Yura G.
Argunişi goşogoraşi noxvene, gamiçkvineri (1976) vit̆o nçxoro oşi do sume neçi
do vit̆o anşi ʒ̆anas, Apxazetis.
Vit ʒ̆anaşen dido ora ren, Hayri Ersoyi Kutarba açkva
skidun dobadona muşi Apxazetis. Akonuri çkineburepes p̆ot̆e va açkines muşi
k̆imet̆i. Mitik şukuriti p̆ot̆e va uʒ̆u emus. Hayri Ersoy Kutarba ren çkimi
dido k̆ult̆uroni manebra; emus k̆aixeşa uçkin Abazuri nena. Mati tercumeşi
dersepe doviguri, emuşeniti Hayri Ersoy Kutarba k̆ala artot vikipt̆i tercumepe.
Çkin gamaviğit maartani ketabi çkini (1990) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do
vit ʒ̆anaşi Mirk̆anis. Skidala do K̆ult̆uri Apxazetis coxoni ketabi rt̆u
maartani ketabi çkini.
Uk̆ule xolo Hayri Ersoy Kutarba k̆ala artot, çkin
gamaviğit, majurani ketabi çkini (1990) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do vit ʒ̆anaşi
Pukrik̆as. Aya rt̆u Bagrat Şink̆ubaşi Çodinuri Vubuxi coxoni ketabi. Aya ketabi
rt̆u meçkineri T̆amade çkini Tevfik Esençişa. Aya ketabi rt̆u tercume, mara
mitam çkini noç̆are, eşo kožires do namtini didilepek linçuri zmona-gagnapa
komoʒ̆ires.
Çkin gamaviğit masumani ketabi çkini (1990) vit̆on çxoro
oşi do otxo neçi do vit ʒ̆anaşi Gumas. Aya rt̆u doxmeli magoşogore didi çkini
Sefer E. Berzegişi noxvene: Çerkesi
Mohacirepe Turkiyeşi Oxoşkvaşi Limas- 2.
Aya rt̆u (1993) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do vit̆o
sum ʒ̆anas. Noğa İst̆anbolişi K̆afk̆as K̆ult̆uruli Derneğis kuğut̆u ar k̆idaşi
gazeta. Çkinti Savsiriqo coxoni grubi vort̆it aya derneğişi doloxe. Gazeta do
jurnalepeşen nok̆orobe çkineburi ambarepeten, çkin ar ketabi p̆ʒ̆opxit do
gamaviğit. Ketabis coxons Çerkesepe Turkuli P̆resas.
Ketabepeşi oç̆aru, dizayni, redaksiyoni, ketabişi motva
diçodaşi; matbaaşi dulyape şeni obodu; ketabepeşi ambarepeşi ognapu do goşobğu;
dubarace maketabepeşen para çkinişi ok̆orobu, mteli, çkin p̆it mara, tişa mupe momixtes, amk̆ata ambarepe nenaten
va itkven, oç̆aruten va iç̆aren.
Amtepeşi gale, amk̆ata ambarepe çkini gamiçkvinu uk̆oreʒxu
çkvadoçkva gazeta do jurnalepes. Opşa k̆ai ren, amk̆ata amberepeşi namtinepe
doloç̆areli ren arşivi çkimisti.
Edoxolo ma iptinero eşo gomaşinen majura noxvenepe çkimi:
+ Dişek̆i, Çerkesuli nenaşen
P̆aramitepe; Elmas Eşsizi k̆ala artot. Aya p̆aramitepe gamiçkvinu Jurnali Metis
Çevirişi (1990) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do vit ʒ̆anaşi Qinoraşi k̆oroʒxas.
+ Çeçenya do Dixaşk̆ank̆ala
coxoni noç̆arepe çkimi. Aya noç̆arepe çkimi gamiçkvinu Jurnali Kafkasya
Yazilaris (“K̆afk̆ayaşi Noç̆arepes”) (1999-şen 2000-şa) vit̆on çxoro oşi do
otxo neçi do vit̆o çxoro ʒ̆anaşen jur vit̆oşi ʒ̆anaşa.
+ Maxk̆emeşi Çkinerk̆oçepes
Mu uçkinan? coxoni noç̆are çkimi. Aya noç̆are çkimi gamiçkvinu Jurnali Yapişi,
(2007) jur vit̆oşi do şkvit ʒ̆anaşi
(312.) sum oşi do vit̆o majurani k̆oroʒxas.
+ Mʒudela Şaxidepeşi
K̆axvexanai, Mʒudela Magektalepeşi lump̆enuri P̆aramitii? coxoni noç̆are çkimi.
Aya noç̆are çkimi ren ketabişi k̆rit̆ik̆a do gamiçkvinu Jurnali Sorun
P̆olemik̆işi (2009) jur vit̆oşi do çxoro ʒ̆anaşi Pukrik̆aşi k̆oroʒxas.
+ Jurnali Kafkasya Gerçeğis
(“K̆afk̆asyaşi Mʒxades”) gamiçkvineri çkvadoçkva noç̆arepe çkimi.
+ Yaşar Kemalişi Mzoğaşi
Dolomarʒoba coxoni romanişi jin Selim Balikçi coxoni ketabişi k̆rit̆ik̆a çkimi
gamiçkvinu Çerkesuli Mç̆araloba coxoni burmes,
Jurnali Roman Kahramanlarişi (Romanişi Guramapeşi”) (2011) eçi oşi do
vit̆o ar ʒ̆anaşi Guma- Xristanaşi k̆oroʒxas.
+ Xolo artneri jurnalişi
artneri k̆oroʒxas gamiçkvineri Nartepe- Çerkesuli Xalk̆uri Destanepe coxoni
noç̆are çkimi. Xarmeloba muşi sebebiten,
doxmeli T̆amade çkini Yismeyli Ozdemir Ozbayis va aç̆aret̆u. Emuk momincğonu
dok̆umanepe muşi do ma p̆ç̆areret̆i Nartepe- Çerkesuli Xalk̆uri Destanepe
coxoni noç̆are.
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; Tkvanti k̆andidat̆i
rt̆it mebusoba şeni Noğa İst̆anbolişi (1.) maartani noʒ̆ileşen 7 Mbuloba 2015 ʒ̆anaşi
goşoʒxunas. Muç̆oşi p̆ozit̆iuri gonoşinepe giğunan; gatkvenani çkinda?
Yalçin K̆aradaşi: İptineri ndğalepes; k̆arta şeyi rt̆u
epto k̆ai. Noğa İst̆anbolişi majurani noʒ̆ileşen, majura mtel
namzetepe/k̆andidat̆epe k̆ala artot
çkimi namzetobaşi/ k̆andidat̆obaşi oʒadu şeni ar ank̆et̆i iʒ̆opxinu
ağanmordalepe şk̆elen. Am
ağanmordalepeşi omxvacuten eya ank̆et̆işen maartano gamapti. Aya rt̆u didi
ti-moʒ̆onoba çkimi şeni. Jur p̆ozit̆iuri gonoşinepe çkimişen molagişinat. Ar
sinif-manebra komiqonut̆u, Çerkesi va rt̆u. Am manebra çkimişi skirik mxuci
komomçu hemi noxvenepe muşiten hemiti notkvamepe muşiten. Vacit Kadioğli rt̆u
rak̆ibi çkimi Kaf-fedişi geneluri didok̆oxtalas mara, emuk geoç̆k̆apu şuriuri
do finansuri mxucişi k̆ampania çkimi şeni.
K̆andidat̆oba çkimi şk̆uleni orapes, didopeten
p̆ozit̆iuri vardo, negat̆iuri gonoşinepe maqu, komiğun. Qoropeli manebrape
çkimi Enver Sağlami do Avok̆at̆i Nusret Alsani rt̆es p̆anda çkimi k̆ala. Entepe
k̆ala artot xalk̆işsimadaşi goşogorape do majura noçalişepe dop̆it çkin. Aya
goşogorape do majura noçalişepeşen çkin komovogit namtini çodinape.
ʒ̆oxleşen, ÇDP̆-şi k̆andidat̆ik gamognaperet̆u muşi
k̆andidat̆oba noğa İst̆anbolişi (1.) maartani noʒ̆ileşen. Am k̆andidat̆i va
ik̆abulinu çkineburi lamtinala şk̆elen; p̆olit̆ik̆uroti udobağine rt̆u. Noğa
İst̆anbolişi namtini semtepes Çerkesepeşi maxoroba opşa ren mara, am
k̆andidat̆is entepeşi reyepe/ xonarepe ok̆orobuşi şansi va uğut̆u eya goşoʒxunas;
eşo ižiret̆u. Aya ambarepeşi gale, namtini k̆oçepek em k̆andidat̆is
numxvacupt̆es; eşo ižiret̆es. Am k̆oçepeti va renan oceroni çkineburi
lamtinalaşi doloxe. Namtini makufure-
p̆rovak̆at̆orepekti emus numxvacupt̆es. Amk̆ata k̆oçepeşi xali do amusteri
majura sebebepeten k̆andidat̆oba çkimi, noğa İst̆anbolişi (1.) maartani noʒ̆ileşen vognapi do uk̆ule k̆artaşeyi
iktu.
Ma iptinero gamavognaperet̆i k̆andidat̆oba çkimi noğa
İst̆anbolişi (2.) majurani noʒ̆ileşen. ÇDP̆-şen Ali İhsan Aksamazi cuma çkimiti
k̆andidat̆i rt̆u noğa İst̆anbolişi (2.) majurani noʒ̆ileşen, artneri noʒ̆ileşen.
ÇDP̆-şi ti-mçxupeşen çkar mitik va meçu reak̆siyoni noğa İst̆anbolişi (2.)
majurani noʒ̆ileşen ank̆et̆epe do k̆andidat̆oba çkimişa. ÇDP̆-şi ti-mçxupeşen
çkar mitik nena va eşiğu emindros. Ma, k̆andidat̆oba çkimi noğa İst̆anbolişi
(1.) martani noʒ̆ileşen gamavognapişi,
ÇDP̆-şi ti-mçxupek do majura p̆rovak̆at̆orepek mʒudiş mok̆idu, gek̆itxu
do majura ugnose gzalepeten çkimda nank̆ap̆us kogeoç̆k̆es.
Entepeşi amk̆ata ugnose noçalişepeşi guri şeniti, ÇDP̆-şi Çerkesi k̆andidat̆epes ar-jur oşi
reyi/ xonari niçinu goşoʒxunas do mutu var. Goşoʒxunaşen ʒ̆oxleni orapes, ma
goşoʒxuna şk̆uleni muxtemeluri xali mutepeşişen entepes ambarepe komepç̆eret̆i
mara, entepek quci va momçes. Ma hak̆oni gamapti do Çerkesi xalk̆ik ÇDP̆-şi
Çerkesi k̆andidat̆epes dobağine mxuci va meçu, xalk̆işi omxvacuşi maxoroba imʒikanu.
Rak̆ibepe çkimişi aya p̆at̆i oğodobapeşi guri şeni, ma k̆aixeşa komiçkin, çkimi
ciddiuri k̆elenerepekti doşkurdes do mxuci va momçes. Goşoʒxunaşen ʒ̆oxleni
notkvamepe çkimi, goşoʒxuna şk̆ule mtini kogamaxtu. Goşoʒxuna şk̆ule, (1841)
vit̆oşi do ovro oşi do jure neçi do ar reyi/xonari maqu noğa İst̆anbolişi (1.)
maartani noʒ̆ileşen. Noğa İst̆anbolişi
(1.) maartani do (3.) masumani noʒ̆ilepeşen ÇDP̆-şi jur Çerkesi k̆andidat̆is
aqu umosi mʒika xonari çkimi xonarişen. Noğa İst̆anbolişi (2.) majurani noʒ̆ileşen
Lazi k̆andidat̆i Ali İhsan Aksamazi cuma çkimis oçkinuten mxuci komepçi do emus
aqu epto k̆ai xonari.
Ali İhsan Aksamazi: Tkvanti, giçkinan; TRT̆-k 7/24
Kurduli nenaten ç̆andinaps? Mara Çerkesuli nenaten, Abxazuri nenaten, Lazuri
nenaten va ç̆andinaps TRT̆-k. Aya ren ant̆i-demok̆rat̆iuli xali. Ma razist̆i va
vore, mara Kurduli nenaten ç̆andina iqvasşi; Abxazuri nenatenti ç̆andina iqvas,
Lazuri nenatenti ç̆andina iqvas, Çerkesuli nenatenti ç̆andina iqvas. Aya ren
demok̆rat̆iuli gagnapa. Tkvan mu isimadept? Mu p̆at do TRT̆-k Çerkesuli, Lazuri
do Abxazuri nenapetenti ç̆andinape qvas.
Yalçin K̆aradaşi: Gurişmeç̆voni ren, dobadonaşi
demok̆rat̆ik̆obaşi coxinape muşişen ʒ̆oxleni orapes, Kurduli Oxonk̆anak
gorupt̆u dobadonaşi “jur asluri unsuri” do “majurapeşen” yeçkindineri ar
k̆idala. Dido ʒ̆anape ʒ̆oxle, Kurdepeşi gazeta Ozgur Gundemişi majurani
but̆k̆as ar ginže noç̆are gamiçkvineret̆u. “Kurdepe, Turkepe do Majurepe”
coxoni rt̆u aya noç̆are. Entepeşi nositen, Kurdepe do Turkepeşi met̆a majura xalk̆epe rt̆es ubecitoni do haddepe
mutepeşi oçkinuşi rt̆es. Andğaneri ndğas, entepeşi aya zmona do gagnapa iktui?
Var, gurişmeç̆voni ren; çkimi toliten, xvala metkvale iktu!
Andğaneri ndğas, majura nananenapeten radio-T̆V-şi
ç̆andinape va ren Turkiyes. Aya gurişmeç̆voni xalişi mesuli ar vardo, ar-jur
ren Turkiyes. “Am xalk̆epe asimilasyoni oğoderi renan do nananenape mutepeşiten
çandinape va gorupan. Emuşeniti nena va eşimernan” yado simadeps oxenʒalek do
nenaten demok̆rat̆i xalk̆işsimadak. İpti amtepe renan mesuli. Majura mesulepeti
ren çkineburi derneğepe, gamantanerepe do xalk̆epe. Çkineburepek k̆ap̆et̆aşa do
xe-ok̆ok̆limeri nena va eşimernan do emuşeni.
Majura nananenapeten radio-T̆V-şi ç̆andina, açkva Turki
oqopineri xalk̆epeşi vardo, radik̆aluri
sum-xut k̆oçişi ok̆vandu ren yado işinen oxenʒale do nenaten demok̆rat̆i
xalk̆işsimada şk̆elen. Amk̆ata zmona do gagnapa ren gont̆aleri Turkiyes.
Amk̆ata zmona do gagnapaşi mek̆arbinu unon. Amk̆ata zmona
do gagnapaşa artot nodgitu domaç̆irnan. İptinero K̆afk̆asuri cinconi Çerkesi,
Lazi, Gurci do majura movareli xalk̆apeşi gamantanerepe do derneğepeşi
xe-ok̆ok̆limeri artot mucadele oxvenu domaç̆irnan.
ʒ̆oxleni ʒ̆anapes, amk̆ata xvameri gzalepe p̆ʒadit çkin; mara, na içkinen steri, akonuri
mğirinosoni Gurci gamantanerepek numxvaces Gurculi oxenʒaleşi
asimilasyonist̆uri ğula p̆olit̆ik̆apes do p̆anda ora gomindines cumalobaşi
gzas.
Ali İhsan Aksamazi: Ma miçkin, tkvan K̆afk̆asya k̆alati
k̆ap̆et̆i k̆ont̆akt̆epe giğunan. Ekonuri Çerkesepes Çerkesuli nʒ̆opulape
uğunani? Çerkesuli gazeta-radio-t̆elevizyoni uğunani?
Yalçin K̆aradaşi: P̆ut̆inişi xeʒalaten dğaşen dğaşa, oxenʒales
federalizmişi gagnapa gundunun. Mara Sovyeturi xeʒalaşen genomskide gcinaten,
Rusyaşi Federasyonişa mek̆ireli oxen3aleepe çkinis kuğun çkineburi nʒ̆opulape,
Çerkesuli radio-T̆V-pe; onžğoneri do ubağine ren, mara koren. Nananenaten nʒ̆opula,
radio-T̆V-şi ç̆andinape komiğunan. Majura
oxenʒalepeş k̆elen çineri Apxazeti do Omjore Oseti ren oxenʒale oqopimuşi gzas
renan; dork̆inoba mutepeşiti manişa onʒ̆uranupan; eşo komepşven. Mara,
P̆ut̆inişi oktalaşi ağani nananenaşi k̆anonik mek̆arbasunon Sovyeturi xeʒalaşen
genomskide gcina. Xolo aya k̆anonik mek̆arbasunon Rusyaşi dido-etnik̆oni
federaluri k̆idala. Edo aya ağani k̆anonik gza meçaps monoist̆uri millet-oxenʒaleşa.
Aya gza ren ʒaderi do opşa oşkurnoni. Aya ren razist̆oba do asteri oğodobapesti
gza naçenan Rusyaşi Federayonişi goşobğinuşa; ma eşo visimadep. Moro, Rusyaşi
Federayonişi goşobğinu va ren normali do eya çkar va momʒ̆ondunan.
Ali İhsan Aksamazi: K̆afk̆asya, Çerkesya ren tkvani
nanadixa mara, Turkiyeti ren tkvani majura dobadona. Turkiyeşi Çerkesepeşi
maxoroba, K̆afk̆asyaşi Çerkesepeşi maxorobaşen çkva dido ren; eşo miçkin. Çkin
miçkinan, Çerkesuli nena ğurun Turkiyes. Nananena ğuraşi, minobati ğurun.
Miçkin, K̆afk̆asyas, ekonuri Çerkesepes çkva k̆apet̆i Çerkesuli nananena
kuğunan do ʒ̆k̆ari steri ğarğalapan nananena mutepeşi. Eşo giʒ̆vat; Turkiyeşi
Çerkesepeşi maxoroba ren dido, K̆afk̆asyaşi Çerkesepeşi maxoroba ren ç̆it̆a
mara, Çerkesuli nena ğurun Turkiyes, K̆afk̆asyas skidun. Aya xalişi mtini
sebebi mu ren? Aya ren maartani k̆itxala çkimi. Majuraniti komiğun. Turkiyeşi
Çerkesi gamantanerepek xe-ok̆ok̆limeri va içalişepan nananena mutepeşi
opikiru-oşenu şeni mara, artikarti k̆ala udodginu p̆olemik̆epe ikipan. Aya
xalişi mtini sebebi mu ren?
Yalçin K̆aradaşi: Mk̆ulo molagişinat. “Nana-babapek va
ğarğalapan nananena mutepeşi berepe mutepeşi k̆ala oxorisya; emuşeniti nananenape
tkvani ğurunan,”-ya tkumernan namtinepek. Aya va ren nananenaşi ğuraşi mtini sebebi.
Dulya eşo va ren. Nananenape çkini
ğurun. Mara aya ğuraşi mtini sebebi ren ar-etnik̆oni, ar-nenoni, ar dinoni,
razist̆i, Turkist̆uri millet-oxenʒaleşi asimilasyonist̆uri p̆olit̆ik̆ape. Aya ren çkini oşkaruli oxenʒale mara; oxenʒale
çkinik ixmaru mteli menceli muşi nananenape çkini oncğoroni suverepeten oğirunu
şeni.
Xeʒala muşi ok̆ap̆et̆anu şeni AKP̆-k kogamiğu ağani
namtini k̆ult̆uruli k̆anonepe. Edo aya k̆anonepeşi hukmitenti, nananenaşi
gamantana iqu menoʒxune dersi oxenʒaleşi nʒ̆opulapes. Mara Çerkesepe renan noğuri do goşobğeri
skidunan noğapes; amk̆ata minoba uğunan andğaneri ndğas. Menoʒxune nananenaşi dersişi sinifepeşi gonʒ̆k̆imus
unon mamgurepeşi meçkineri muk̆onoba. Aya meçkineri muk̆onoba va aqven
Çerkesepes, Çerkesepe goşobğeri skidunan noğapes do emuşeni. Aya meçkineri
mamgurepeşi muk̆onoba ren didi endoli çkini ok̆vanduşa.
Çerkesi gamantanerepeşa komoptat aʒ̆iti; Çerkesepes
kuğunan uk̆oreʒxu derneğepe. Mara oxenʒalepeşi k̆ap̆et̆i manip̆ulasyoniten,
mç̆ipaşaşi organize-xvaneri va ren çkini lamtinala. Çkin pskidurt ʒ̆oxleşen
xveneri Turkobaşi Akt̆işi Landeten. Aya akt̆i va oxoiʒ̆onen, va ižiren, mara
muşi onžğonepes ti va gendrikaşi, manişa monk̆a cezape mekçaps.
Turkobaşi Akt̆işi landeten, gamantanerepeşi onʒ̆opulu ren
dido meç̆ireli. Xalk̆isti va oxvaʒ̆onen am gamantanerepe; ayati dido dido
meç̆ireli.
Çkineburi namtini gamantanerepes kuğunan p̆olit̆ik̆uri
minoba. Aya minoba ren (12) vit̆ojur St̆aroşinaşen ʒ̆oxleni orapeşen
genomskide. Am çkineburi gamantanarepes va açalişenan majura gamantanerepe
k̆ala artot andğaneri ndğas. Entepeşi şkas diyalogi va ren mumkuni; eşo ižiren,
entepek artikarti gzamşine cumalepe va şinapan do emuşeni.
Çkin dido gamantaneri komiqounan mara, didopeten ʒ̆oxlenhukmoni
do bunduri renan. Am gamantanerepeşi doloxe, ʒ̆oxlenuhukmoni do dulyamxvenu
gamantanarepeşi maxoroba ren ç̆iç̆it̆a; aya miçkit̆an. Am gamantanerepek
şurdoguriten içalişepan. Mara
st̆at̆uk̆oşi k̆elenerepek do Turkobaşi Akt̆işi guroni k̆elenerepek; ginon
k̆oçepek, ginon derneğepek, am ʒ̆oxlenuhukmoni do dulyamxvenu gamantanarepes va
numxvacupan; entepes gza va meçapan, entepes k̆abaeti nuk̆idapan; varna
entepeşi renoba va žiropan.
İnt̆ernet̆iş kianaşi p̆rovak̆at̆orepe do makufurepeşi
maxoroba ren dido. Am k̆oçepes dido moʒ̆ondunan k̆ap̆ulaşen geçamu. Edo amk̆ata
bunduri k̆oçepes va moʒ̆ondunan front̆işen geçamu. Amk̆ata oğodopaşi çodinati
eşo ren: Bunduri k̆oçi do derneğepeşi noçalişe ren ç̆it̆a noxvene; ar-jur
dulyamxvenu gamantanerişi noçalişe ren dido noxvene!
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; tkvanti giçkinan, minoba
ren p̆olit̆ikuri temapeşen mara, didopetenti k̆ult̆uruli do lingvist̆uri tema
ren. Nananena ğuraşi, minobati ğurun.
Xvala Çerkesuli kotumeşi oç̆k̆omaleten, Çerkesuli dansepeten, Çerkesuli
adetepeten Çerkesuli minobas va askedinen. Dido k̆oçik, “Ma Çerkesi vore, mara
Çerkesuli nena va miçkin,”-ya tkumers. Oç̆k̆omale, dansi, adetepeti dido beciti
ren mara, nananenaşi oskidu-oskedinu ren irişen beciti. Aʒ̆i oxenʒalek
asimilasyonist̆uri mcveşi p̆olit̆ik̆ape naşku. Nananenapeşi ğuraşen oxenʒaleşi
asimilasyonist̆uri mcveşi p̆olit̆ik̆ape rt̆u mesuli mara, andğaneri ndğas dulya
iktiru; mcveşi endolepe va doskidu. Ma tkvan gk̆itxat minon, Çerkesi
gamantanerepek muşeni xe-ok̆ok̆limeri oçalişuten ar Çerkesuli Radioşi gedguşa
toli va uğunan?
Yalçin K̆aradaşi: ʒ̆oxleni k̆itxalas dobağine nena
gegiktirit; eşo domaʒ̆onen. Mara, egere çkin aya dobadonaşi oşkaruli mancepeşen
voret na; eşo voret, ma eşo visimadep; xes muxteps k̆onari, oxenʒale ren
omxvacuşi çkineburi minobapes. Amk̆ata niyeti varen; eşo ižiren.
Dido ʒ̆anape ʒ̆oxle, mamxire do uexlak̆oni namtini
k̆oçepek xe gedveret̆es gayrimuslimepeşi para-malis do aşoten sermaye qveret̆es
ti-mutepeşi şeni. Çkin xalk̆is amk̆ata xampape va uqonun. Emuşeniti çkin va
gemadgenan nʒ̆opulape berepe çkini şeni, emk̆ata paraşi mance va voret do
emuşeni. Andğaneri ndğas, çkin xolo va yemaç̆openan mcveşi Çerkesuli Numunuri
Mektebişi bina Ak̆aretleris; eya xolo noʒ̆ireni nʒ̆opula oʒ̆opxuşi finansuri
menceli va miğunan, çkin va miqounan emk̆ata maxire xampape do emuşeni!
Gamantanerepes xe-ok̆ok̆limeri axvenenan k̆arta pukironi
k̆ult̆uruli dulya; mara xe-ok̆ok̆limeri. Aya ren irişen beciti noğirape
çkimişen arti skidalas: Dğa momixtasunonan do mutlak̆a aya dulya maxvenasunonan
yado mepşven ma!
Ali İhsan Aksamazi: K̆oçi ipti ti-muşişi mance iqvasen;
eşo miçkin. Uk̆uleti majurepes xe meçasunan; ayati aşo miçkin. Namtini Çerkesi
Gamantanerepek artimajuras xe meçamuten va içalişapen mara, Kurduli P̆art̆is
numxvacupan. Kurduli Part̆is Çerkesi gamantanerepeşi menceli uk̆oremsi? Muşeni
namtini Çerkesi Gamantanerepek xe-ok̆ok̆limeri Çerkesuli nenas va numxvacupan
do K̆urduli P̆art̆is numxvacupan? Amk̆ata Lazi, Gurci do Abxazi Gamantanerepeti
koren. Kurdepeşi P̆art̆ik, “Udodginu Skidas Xalk̆epeşi cumaloba”-ya tku do
tkumers. Mara aʒ̆işa, Kurduli P̆art̆işen Çerkesi, Abxazi do Lazi mebusi va
gamaxtu! Muepe izmont?
Yalçin K̆aradaşi: HDP̆ do umosi ʒ̆oxleni Kurduli
p̆art̆ipes va uğunan samimuri zmona, gagnape do simadepe; eşo vicer ma, guris
aşo mek̆amilaps. Namtini manabrepe çkimis va moʒ̆ondunan aya simada çkimi;
ayati mç̆ipaşaşi komiçkin ma. Mtel goşoʒxunapeşi orapek omtinupan çkimi simada.
HDP̆ ren Op̆ort̆unist̆i do p̆ragmat̆ist̆i. Mara HDP̆ ren p̆atişi k̆ai.
Alt̆ernat̆iuri gza va ren, emuşeniti mati HDP̆-s xonari mepçap.
Namu p̆art̆is xonari mepça? Xalk̆i muşişa k̆ap̆ula muşi
gokteri; uk̆itxu axbap-çavuşuri k̆oçepe k̆ala artot gzas gedgineri; goşoʒxunaşen
gecgineri gamaxtimuşi ixtimaliti, na va uğut̆uşen ʒ̆oxleti xalk̆i muşişa ti-moʒ̆oderi;
p̆rovok̆asyoni, kufuri do iftirapeten gzas gedgineri sum-xut unose k̆oçişi
ostibinuşa medgineri umenceloni do ugecgineri; çilata do ugecginoba muşişen
çkar udersoni; ugecginoba muşişi brali, çkimi do derneğepeşi k̆ap̆ulas
mok̆ideri; coxo muşişi bonca “Ç” jok̆erişa
goktineri mʒ̆vadela p̆art̆isi?!
Mtinuri mamt̆k̆ube, demok̆rat̆i do xalk̆epes hiyerarşiten
k̆imet̆i, na va meçasunan do Turkobaşi Akt̆i, na xarasunon ağani p̆olit̆ik̆uri
oxonk̆ana domaç̆irnan; Çerkesepe, Lazepe, Kurdepe, Turkepe do majura çkvadoçkva
minobapes dvaç̆irnan amk̆ata ağani oxonk̆ana.
Ar minoba, ar razi do ar etnik̆uri cgupişi coxoten
gedgineri p̆olit̆ik̆uri part̆ipe; amk̆ata p̆olit̆ik̆uri p̆art̆ipe va nirgenan
aya dobadonaşa; mara zarari meçapan; eşo visimadep ma.
Ali İhsan Aksamazi: Xolo namtini Çerkesi gamantanerepek
didopeten Turkiyeşi Çerkesepeşi k̆ulturuli hak̆k̆apeşen vardo, Rusyaşi
Federasyonişi Çerkesepeşi xalişen, tarixişen p̆olit̆ika ikipan. Aya entepeşi
ant̆agonizma va reni ti-mutepeşi şeni? Amk̆ata gamantanerepes didopeten varti
Çerkesuli nena varti Rusuli nena uçkinan mara, xoloti dido ğarğalapan aya
speros do mutu va ikipan. K̆oçis dobağine ambari va aquşi, k̆oçis nananena va
aquşi, k̆oçis nananenaşi oskedinuşi simada va aquşi; am k̆oçişi p̆olit̆ik̆uri
notkvameşi lande iqveni Rusyaşi Federasyonişi xalk̆işa? Muepe isimadept amk̆ata
simadepeşi jin?
Yalçin K̆aradaşi: Çerkesi gamantanerepes nananena
uçkit̆an nati, va uçkit̆an nati, K̆afk̆asyaşi Çerkesepeşi p̆roblemepe k̆ala
ibodernan; oboduşi renan. Çkimi toliten; aya ren Çerkesi gamantaneri oqopimuşi
dvaç̆irobapeşen arteri. Moro, nananena muşi, na uçkin gamantaneri ren umosi
çkinaperi. Lamtinala çkinişi tolitenti, amk̆ata çkinaperi gamantanerepe renan
k̆ap̆et̆i do diyalogişi k̆oçepe. Mara dobadonaşi negat̆iuri şart̆epeşi guri
şeni, dido gamantaneris va aguru nananena muşi.
Amk̆ata k̆oçepe va ren mtini gamantaneri yado otkvaluti ren xilafi/
çilata.
Ali İhsan Aksamazi: Andğaneri ndğas, (20.) maeçani oşʒ̆anuraşi
ofiʒialuri ideolojepeten varti oxen3alepe do varti Çerkesi gamantanerepes
askedinenan. Mara Çerkesuli nenati ğurun Turkiyes. Tkvan muperi k̆onk̆ret̆uli
p̆rojepe megagurenan Çerkesuli nenaşi oskedinuşi speros?
Yalçin K̆aradaşi: Turkiyeşi xalk̆epeşi do entepeşi
gamantanerepes dvaç̆irnan xe-ok̆ok̆limeri oçalişu/ oxandu oşkaruli k̆ult̆uruli
p̆rojepeşi jin. Çkvadoçkva xalk̆epeşa becitoba meçamuten yeçkindasunon
k̆ult̆uruli ʒ̆oxlextimu aya dobadonas. İptinero, Turkiye oqopimuşi ren mtinuri
mamt̆k̆ube do demok̆rat̆i dobadona; eşopeten majura nananenape do çkvadoçkva
k̆ult̆urepes askedinenan dobadona çkinis. Çkvanerobape ren dobadona çkinişi
xampoba do xalk̆epeşi hiyerarşiuli st̆at̆u va ren adiluri. İptinero, amk̆ata
ağani simadape domaç̆irnan; uk̆ule pukironi ambarepe maqvasunonan, moro. Aya
dobadonaşi xalk̆epes artimajuraşen ambari va uğun; artikarti va içinopan.
Gamantanerepe didopeten maezbere renan; Turkist̆uri do monoist̆uri resmuri
ideolojişi gzas renan. Aya resmuri ideolojişi landeşen ti-mutepeşi moşletinu
şeniti gzalepe va gorupan. Emindrosti, çkin manç̆enan dido dulya. İptinero,
k̆arta gzaten, xalk̆i çkinis, uk̆uleti majurapes oxoʒ̆onapuşi voret çkin.
Çerkesuli nenaşi do majura movareli nananenapeşi oskidu şeni, oxenʒale
omxvacuşi do oçalişuşi ren k̆arta speros. Çkin domaç̆irnan çkineburi nananenaşi
k̆ursepe do nʒ̆opulape. Amk̆ata k̆ursepe do nʒ̆opulapeşi gonʒ̆k̆imu şeni oxenʒaleşi
omxvacu domaç̆irnan; xvala-xvala çkin amk̆ata dulyape va maxvenenan, va
mabecerenan andğaneri menceli çkiniten. Oxenʒale ren oxvenuşi amk̆ata dulyape
radio-T̆V-pe do mediaşi xeten ciddiro. Aya oxenʒale xvala Turkuli etnik̆uri
cgupişi vardo, mteli lamtinaşi ren na, moro. Mara, andğaneri dğasti, k̆aixeşa
ižiren, oxenʒale ren gonʒ̆k̆imero mʒudela
do mamovare; ma eşo visimadep. Dobadonaşi misoba do demok̆rat̆oba yeçkindun
t̆k̆uboba do ok̆oşinuşen. Çkin va mşinapan, amk̆ata zmona do gagnapaşen
pukironi ambarepe yeçkinduni? İptinero, amk̆ata ezberepe ok̆oxu domaçirnan.
Minoba çkini oskiduşi ren, majura çkvadoçkva minobape k̆ala artot; iptinero,
aya oxoʒ̆onapu domaç̆irnan çkin k̆arta suveriten.
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; Çerkesi Gamantanerepes
didopeten p̆olit̆ik̆uri noçalişepe va uk̆oreman, mara nananena mutepeşi
oskedinu uk̆oreman; ma aşo visimadep. Amk̆ata noçalişepek hemi Çerkesuli nena
oskedinasunon, hemi Turkiye do Rusya Federasyonişi manebrobas mxuci meçasunon
hemiti aʒ̆işa Çerkesepeşi coxoten xveneri upelaperi noçalişepe oçodinasunon. Ma
aşo visimadep. Tkvan muepe izmont?
Yalçin K̆aradaşi: Ali İhsan Begi; k̆arta endolişa
medgineri hemi p̆olit̆ik̆uri, hemi k̆ult̆uruli, hemiti tkvani notkvameşi
becitobaten, nananenaşi noçalişepeşi ok̆ap̆et̆anu domaç̆irnan; eşo visimadep
ma. Ar k̆oçi oqopimuşi ren ar speroşi
xçetomoni. Edo k̆arta speroşi xçetomonepeti oçalişuşi renan majura speropeşi
xçetomonepe k̆ala artot. Aşoten apukuren çkineburi xampobas.
Ali İhsan Aksamazi: İsrailis geladgineri jur oput̆es
Çerkesuli nena skidun. Aya beciti tecrube şeni muepe gatkvenan?
Yalçin K̆aradaşi: Noseri k̆oçepek oktalapan İsraili; eşo
ižiren. İsrailis kuğun jur Çerkesuli oput̆e. Mara ekonuri Çerkesepes kuğunan
k̆arta etnik̆uri; nenaluri do minoburi hak̆k̆epe. Çerkesepe didopeten Turkiyes
skidunan mara, hak̆k̆i do xuk̆uk̆epe mutepeşi gonʒ̆k̆imero va niçinen. İsrailik
žirops p̆ozit̆iuri zmona do gagnapa ekonuri Çerkesepeşen, mara Turkiyek var.
Edo amk̆ata dobadonas va aqven misoba; eşo visimadep ma. Noxvenepe va doskidun
ucoğap̆oni.
Ç̆umen kiana ikten. Edo amk̆ata p̆ozit̆iuri do negat̆iuri
noxvenepeşi çodinati mç̆ipaşaşi ižiren; oskiduşi ora maqvanşi, moro,
mažirasunonan.
Ali İhsan Aksamazi: Yalçin Begi; ma çkva k̆itxala va
miğun tkvanda. Tkvan otkvaluşi çkva mutu giğunan na, miʒ̆vit, mu iqven! Allahik
p̆anda dokçvan do bere-bari k̆ala goxelan!.
Yalçin K̆aradaşi: Dido xolosoni oraşakis, varti Lazepes,
varti majura K̆afk̆asuri xalk̆epes, didopetenti vartiti Çerkesepes miçkit̆es
artikartişi oşkaruli cincişen ambari. Diʒxirimşine kovort̆eret, mara ambari va
miğut̆erenan. Açkva komiçkinan aya mʒxade. Anat̆olişi mtel xalk̆epe, mara
iptineroti Lazepe, Gurcepe do Gurcepe k̆ala majura xalk̆epeşi xe-ok̆ok̆limeri
cumaloba ren irişen beciti; çkin aşo visimadept. Xe-ok̆ok̆limeri k̆ult̆uruli
p̆rojepe oxvenuşi voret. Hak̆k̆i çkini ogurusti, uhak̆k̆obapeşa medgineri
ok̆omxvacusti artot oqopimuşi voret. Açkva aya zmona do gagnapa ren skidaluri becitoba
k̆arta xalk̆i şeni.
Lazepe renan aya dixapeşi irişen mcveşi ot̆okt̆onuri
xalk̆i. Mara xolosonepe tkvanisti aya mʒxadeşen ambari va uğunan. Lazuri ren
nena; Lazuri nenaşen ambari va uğunan. Mtel Uçamzoğarepe Lazi va renan; aya va
uçkinan. Lazepe Turki va renan, aya va uçkinan. Dulya tkvani ren opşa
meç̆ireli. Dulya çkini ren opşa meç̆ireli. Aya meç̆irelobapes gecginu şeni
artot oqopimuşi voret.
Aya vesileten, aya ok̆otkvalu
şeni ma tkvan şukuri giʒ̆umert. Cuma Lazi xalk̆isti qoropa, selami do hurmet̆i
mevumçinapt.
