“Tişineri k̆oçepek var ok̆obibğit na, nena çkuniti
ğurase!”
(Goʒ̆otkvala: Andaneri
musafiri/ sumari çkimi ren Kemal Ozbiyik̆i. Ma emu dido ʒ̆anapeşen doni viçinop
feysbuk̆işen; manebra çkimi ren int̆ernet̆işen. Goʒ̆osti ar fara kok̆optit. Aya
rt̆u 23 İgrik̆a 2017 ʒ̆anas. “Lazepe…” coxoni ar ok̆oxtala komiğut̆es Noğa Artvinişi Omordinu
do Gamantanaşi Vakfis do emindros kok̆optit çkin. Kemal Ozbiyik̆i rt̆u çkimi
tercumani, Lazurişen Turkulişa. Kemal
Ozbiyik̆i ren çkineburi k̆ai k̆oçepeşi art-arti. Mskvaşa ğarğalaps. Emuşeni ki,
dido mskva guri kuğun. Kemal Ozbiyik̆is ar gamiçkvineri ketabiti kuğun:
“Jindolepe Mt̆veri Mo İvas!” Emindros hediye momçu ketabi muşi do arçvaşis
vik̆itxi eya. Çkin hemi aya ketabi muşişen, hemiti muşi k̆ult̆uruli noçalişepen
bğarğalit. Aya ren noğarğale çkinişi t̆ekst̆i. (Ali İhsan Aksamazi; 30 XI 2018)
+
Ali İhsan Aksamazi:Kemal Begi, ipti biyografi tkvanişen
bğarğalat do eşo gevoç̆k̆at, iqveni? So dibadit, so yeçkindit? Mi oğlepeşi ret?
Oput̆e tkvanis mu coxons, mcveşi do ağani coxopeten? Namu nʒ̆opulapes igurit?
Çileri reti? Berepe giqonunani? Aʒ̆i so skidurt? Eşo miçkin ki, t̆ek̆audi ret,
aʒ̆i mu dulyape ikipt?
Kemal Ozbiyik̆i: Ma ʒ̆anapek (1954) vit̆on çxoro
oşi do jure neçi do vit̆o
otxo oʒ̆iyamt̆uşi Mart̆işi gverdiz ( 15
Mart̆i ) , Artvin-Arkabişi SUHULET ( Küçükköy ) oput̆ez kiyanaşe mopti dore.
Çkuni k̆oçepez, ʒ̆oxlepez “Kuyuşi” miʒ̆umet̆ez dore ( Kuyi didi ar k̆inçişi
coxo ren. Turkuli “doğani” uʒ̆umenan)Ok̆ule
çkuni ʒ̆oxlenuyi coxo Buyuk̆li divu dore. Soyadi k̆anuni gamaxtu şk̆ule çkuni
coxo Ozbiyik̆i divu dore. Baba çkimişi coxo Mustafa, nana çkimişi coxo Şefika
ren. Jur didi cuma, ar da miyonut̆u. Didi cuma çkimi domiğuru. Haʒ̆i ar didi
cuma do ar da ko boret.( Ma oxoyi çkunişi ç̆ut̆a bere bore. )
Baba çkimi (84) otxo neçi do otxo ʒ̆aneyi t̆u şk̆ule
(1994) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do vit̆o otxo ʒ̆anaşi K̆uçuxayiz,
K̆unduraz, (24-iz) eçi do otxozdoğuru. Nana çkimi 100 (oşi)ʒ̆anaşi doloxe ren.
Ğnosi muşi k̆ayiren. Lazuri do Turkuli bip̆aramit̆amt. Na uçkin k̆at̆a mutu ma
domiʒ̆u. ʒ̆oxlenuri dido muntxanepe bip̆aramit̆it. Ma hemtepe ko meboç̆ayi.
Ma oğineşi mektebişi jur sinifi Suhulet’iz bik̆itxi. Didi cuma çkimepek Ankara’şe komomoyonez. Oğineni
Mektebi Ankaraz, Sarar İlkokuliz boçodini. Orta mektebi do Lise mektebi
Ankara’z Ataturk Lisez boçodini. Universit̆et̆i Ankaraz Ankara İktisadi ve
Ticariİlimler Akademisi (AİTİA) bik̆itxi. (Haʒ̆i coxo GaziUniversitesi divu. )
Bulti bistet̆i. PTT tak̆imiz geboç̆k̆i. Ayce t̆ak̆imepezti bisteri.
(P̆rofesyoneli var bisteri. Amat̆ori bort̆i. Ala kemençe do gudastviri/
t̆ulumişi nena bogna şk̆ule, dulya oxobuşkumet̆i do osteruşa mebulut̆i.
Ma 8 (orvo) ʒ̆aneyi bort̆i. Didepe çkimi k̆ala
bip̆aramit̆amt̆i. Na bip̆aramiti k̆at̆a muntxa meboç̆aramt̆i. K̆at̆a ʒ̆anaz
oput̆e çkunişe bulut̆i. Golapez gobulut̆i. Ğalepez, oput̆epez, germapez
gobulut̆i do hem let̆apeşi sureti gamabimet̆i.
Haʒ̆i mupe bikom? (50) jurneçi do vit ʒ̆anaşen doni na
ok̆obobğepe svara gamağu şeni p̆ç̆arum. Na ok̆obobğepeşen svarape gamabiğa
minon.
(2017) jur vit̆oşi do vit̆o şkvitʒ̆anaşi ʒ̆anağaniz ar
svara çkimi ko gamaxtu. Hemuşi coxo “ Uzerleri Toz Olmasin/ Doğu Karadenizde
Yaş Almak “ gebodvi.
Haʒ̆iti ağne svarapeşeni na ok̆obobğepe boduzanam. Ha
svaraz Artvini do Arkabişi k̆ult̆uri do folklori opşa ivase. ʒ̆oxlenuri
muntxanepe meboç̆aram. Ala svara gamiğu şeni geç̆areyiunon. Gobiʒ̆k̆edam. Bžira
şk̆ule (2.) majuranisvara çkimi gamabiğare.
Xolo çkimi oput̆eşi ar muntxanepe meboç̆arae. Ma na
p̆ç̆ari Lazuri do Turkuli şiirepe miğun, haʒ̆iti p̆ç̆arum. Lazuri nenapeşi
Turkuli mu itkfen meboç̆aram.
Na bikom dulya şeni “Na Moxtapeşeni ok̆obğam“ bzop̆on.
Ali İhsan Aksamazi:Ma xolo miçkin, tkvan (Oşkendayulva
T̆eknik̆uri Universit̆et̆işi) ODTU-şi
mcveşi emektarepeşen arteri ret. ODTU-s k̆omp̆iut̆erişi sist̆emi ok̆iduşa cumu
kuğunan. Eşo miçkin ma. Aya mundes t̆u? Muç̆o do mundes geoç̆k̆it oçalişisus,
ODTU-s?
Kemal Ozbiyik̆i:1975 ʒ̆anaşi Çuruğayişi (15- iz) vit̆o
xutizODTU-ElektronikHesap Bilimleri Bolumi -“ Bilgisayar Merkeziş” dulyaşe ko
geboç̆k̆i. Oçalişu şeni k̆oçi gorumt̆ez. Mati bidi. Noç̆areyi imtixaniz (1.)
maartani Ko gamapti. Sum k̆oçi eç̆opumt̆ez. Nenate, na vez imtixaniz “Ar şvaci na dulyaz gyoç̆k̆ase tişinerik̆oçi
minonan. Hemuşeni si enni oğine yedeğiz megoç̆arate. “ miʒ̆vez. Ala jur tuta
golilu şk̆ule telefoni miğodez do micoxez. Mati bidi do heg dulyaz ko
geboç̆k̆i.Ar ʒ̆ana golilu şk̆ule şefi dobivi. Ç̆ut̆a ora golilu şk̆ule mudiri
dobivi.
Hem oraz,bolumiz mek̆ideri bort̆it. Ok̆ule rektorluğiz
memok̆idez. Coxo çkuniti Bilgi İşlem Dairesi Başkanliği divu. Hek dido menceli
boçodini. Dido dulyape p̆i. Xfala na biçalişam bolumiz, var, ODTÜ-şi k̆at̆a
k̆ele miçinomt̆ez. Hem oraz p̆eci kart̆alişi(k̆art̆oni ) sist̆emepe bixmat̆it.
Ma bulti nabiste şeni seri oçalişu k̆ayi miʒ̆ont̆u. Seri jur k̆oçi dulyaz
bivet̆it. Mati çilerina ren dulyaşi martepek̆ala mopfxadişi heya oxoyi muşişe
boşkumet̆i do ma xfala biçalişamt̆i. İzinişi ora moxta şk̆ule hemtepek
çkimişeni içalişamt̆ez do ma ar tuta na miğun izini jur tuta bikomt̆i.
İnt̆ernet̆i Turkiye’şe çku mobiğit. ʒ̆anape (1992)vit̆o nçxoro oşi do otxo neçi
do vit̆o jurt̆u şk̆ule ko mobiğit dort̆u. Ala oğine ixmaru hemoraşi
Cumhurbaşkani Turgul Ozalik na vu şeni “
resmi gonʒ̆k̆u “ (1993)vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do vit̆o sum ʒ̆anaşi
Ap̆rilişi (25-iz) eçi do xutiz ivu. Ma hemoraz İdari dulyapeşi mudiri bort̆i.
Emekli bivit̆a şaki heg (36) eçi do vit̆o aşiʒ̆ana biçalişi
do (2011) jur vit̆oşi do vit̆o arʒ̆anaşi Çuruğayişi (15) vit̆o xut ivu şk̆ule
dulyaz oxobuşkvi.
ODTU- şi ar yeriz enni dido, na içalişu k̆oçi ma bore.
Oçalişuşe na gyoç̆k̆u yeriz mudiri na ivu k̆oçiti ma bore. “Başkan yardımcısı “
na ivu enni oğineni k̆oçiti ma bore.Emekli na bivi BİDB şeniti savara konoç̆ari
miʒ̆umenan. Hemuşiti ar didi svara diven.
Ali İhsan Aksamazi: İris va uçkin ala, ma k̆aixeşa
komiçkin. Tkvan Xoronişi mamgurapale ret. Eşo ptkvat na, aşo ptkvat na,
oşepeten mamgure kuqounan xoronişi saxas/ speros; eşo miçkin. Mundes do namu
derneğis geoç̆k̆it.
Kemal Ozbiyik̆i:(1974)vit̆o nçxoro oşi do sumeneçi do
vit̆o otxo ʒ̆anaz,
Ankara’z Arkabişi derneği gedgeyi t̆u. Muntxanepe ikomt̆ez xeşe na muxtaman
k̆at̆a dulyaşe xe meçamt̆ez. ʒ̆anaz ar – jur fara dergi gamimet̆ez. ʒ̆anaz ar –
jur fara ç̆anda ikomt̆ez. Na dokaçez yeriz ok̆ibğet̆ez do kart̆alişi istet̆ez,
Okeyi ist̆et̆ez, Tavla ist̆et̆ez.Oğine xoroni istert̆ez. Ala ora golilu şk̆ule
xoroni doguru diçodu. Mitik var doguramt̆u. Dolokunu do k̆uçxeşi modvaluti var
doskidu dort̆u.
Ç̆andapez, ok̆opxet̆it,oğineşen xoroni na uçkinan bozo do
biç̆epek jur – sum p̆rova ikomt̆ez do heşo istert̆ez.
(1975) Vit̆o nçxoro oşi do sume neçi do vit̆o xutʒ̆ana moxtu
şk̆ule
Ank̆ ara’z
Orçaylilar K̆ult̆uri Yardımlaşma Derneği dobk̆odit. Ma hemuşi k̆at̆a dulyapez
en oğineşi biçalişi. Artvin’işi xoroni do bari doguru şeni, Kadir Meriç’iz buʒ̆vi.
Geç̆areyi ti var eç̆opu. Moxtu Aydinlikevler’iz, gzaz melonde “ Sakatlar Okuli
“ t̆u. Hemuşi mudirişi yardimci marte çkimişi didi cuma t̆u. Mjacxa ndğaz heg
bulut do biçalişamt̆it. Ar ʒ̆ana heg biçalişit. Artvin’işi osterupe ko
dobigurit. Ar ʒ̆ana şkule ma xocaluğiz ko geboç̆k̆i. He mektebişen ko
gamamoşkfez. Oçalişoni saloni var mažirez. Cavit Ozkosif didi cumaşi Siteler’iz
didi ncalepe na gamaç̆ut̆ez mağaza uğut̆ez. (Kereste tuccarluği) K̆at̆a mjaçxaz
heg bulut̆it ortaluğiz, na ren ncalepe boduzanamt̆it̆. Pkosumt̆it, pximçit do
heg biçalişamt̆it.
Arkabişi xoronepeti hem orapez “ Hamoy “ derneğiz, na
doguramt̆u Musa Kazım Ozbirinci (Yucel Ağabeyi) Arkabişi didi cumaşe bidi do
bup̆aramiti. Hemuk moxtu. Arkaburi 4 ( otxo xoroni ) domogurez. Yucel didi cuma (1968) vit̆on çxoro oşi do
sume neçi do ovro ʒ̆anaz Yaşar Turna do Cengiz Gunalik, na xoronepe doguru
berepeşi doloxe t̆u. Derneği çkunik mitişen geç̆areyi varepç̆opit. Yonetimiz na
bort̆it k̆oçepek geç̆areyi na unon k̆at̆a mutu çku dop̆it. Çandape p̆it.
K̆ult̆uri çkuni ok̆obibğit do bğarğalit, nena çkuni bip̆aramit̆it̆. Xoronepe
çkunepe bisterit. Lazuri bibirit. K̆ayi dulyape p̆it̆.
(1978)vit̆on çxoro oşi do sume neçi neçi do vit̆o ovro ʒ̆anaşen
doni Artvin’işi xoroni do barido Arkabişi xoronepe doboguram. Hemoraşendoni var
mobişfaci. K̆at̆a ʒ̆anaz na unon bozo do biç̆epez doboguram. Doguru şeni hak
şaki ma geç̆areyi var ep̆ç̆opi. Cebi çkimişen geç̆areyi mepçi do na minonan
k̆at̆a mutu ep̆ç̆opit. Ha doguruz var oxobuşkfi. Haʒ̆i (2018) jur vit̆oşi do
vit̆o ovro ʒ̆anaz boret. Haʒ̆anazti boçalişapam.K̆at̆a Mjacxaz ok̆obibğet do
Ank̆ara Dikmen KeklikPinariz “Artvinişi Oxoris” doboguram. T̆ek̆audi
bivişendoni gudastviri/ tulumi do ak̆ordeoni oç̆andu şeni geç̆areyi, na
diguraman do geç̆areyi na mogamanpek meçaman. Ma xolo na doboguram şeni
geç̆areyi var ep̆ç̆opum, var ep̆ç̆opare. Çkimi xoronepe nena do k̆ult̆uri
skidaz, domibağun.
Na ptfi steri oğine Orçaylilar KulturYardimlaşma Derneği
boçalişapi, ok̆ule ti ODTU – THBT ( Turk Halk Bilimleri Topluluğu ) boçalişapi,
“Dağarcik“ boçalişapi. “ FOLKTUR-iz” mebuşfeli. (1995)vit̆on çxoro oşi do otxo
neçi do vit̆o xut ʒ̆ana moxtu şk̆ule genk̆oleyi na t̆u ( Genk̆oleyi vart̆u ala,
mututi var ikomt̆u ) Arhavi Derneği xolo ko goyinʒ̆k̆u. Ma micoxez. Hekti xolo ko
geboç̆k̆i. Ar ʒ̆ana şk̆ule Arhavililer Vakfi ko gebdgit. Oçalişu şeni Maltepez
duğunişi saloni na oçilaşap̆amt̆ez Omer, Şener, Erdoğan Ozkazanç cumalepeşi
AltınbaşakDuğun Salonizk̆at̆a mjaçxaz saati 10.00 -12.00-is biçalişit.
Hemtepeşi xak̆k̆i var memaçamenan. Hekti Xocaluği ma p̆i.Ok̆ule “ Ankara Artvin Derneğik micoxu. Hekti dido ʒ̆anapez
boçalişi.
Ok̆ule ODTU-z na içalişaman k̆oçepeşeni grubi gebdgi.
Coxoti “ ODTÜ – PERHOT “ gebodvi. Hetepek haʒ̆i ti- k̆uçxe mutepeşi k̆ala ayce
xalk’uri osterupeistenan.
ODTU-şi (60.) sume neçi doʒ̆anaz, (2016 ) jur vit̆oşi do vit̆o aşiz, micoxez, didi oxorcalepe do komolepe k̆ala Arkabişi xoronepe tulumi/ gudatsvirik̆ala bisterit. Hekti ODTU – HTBT – FOSİLLER coxote bistert.
Jin na ptfi steri, ma haʒ̆i k̆at̆a Mjaçxaz, Ank̆araz Artvinişi Oxoriz enni jin k̆at̆iz Artvinişi osturepe doboguram. Hanʒ̆o (40)jurneçi ʒ̆ana divu. Var oxobuşkfi, burgulepe çkimik “dubağun” tkfana şaki boçalişapare.
ODTU-şi (60.) sume neçi doʒ̆anaz, (2016 ) jur vit̆oşi do vit̆o aşiz, micoxez, didi oxorcalepe do komolepe k̆ala Arkabişi xoronepe tulumi/ gudatsvirik̆ala bisterit. Hekti ODTU – HTBT – FOSİLLER coxote bistert.
Jin na ptfi steri, ma haʒ̆i k̆at̆a Mjaçxaz, Ank̆araz Artvinişi Oxoriz enni jin k̆at̆iz Artvinişi osturepe doboguram. Hanʒ̆o (40)jurneçi ʒ̆ana divu. Var oxobuşkfi, burgulepe çkimik “dubağun” tkfana şaki boçalişapare.
Ali İhsan Aksamazi:Aʒ̆i t̆ek̆audi ret do xemboşi va
doxedurt. Edo k̆ult̆uruli noçalişepe k̆ala ibodert. Mu k̆ult̆uruli dulyape
ikipt nananoğa Ank̆aras?
Kemal Ozbiyik̆i:Ma geç̆areyi, na epç̆opumt̆i dulyaşen
tek̆audi bivi. Ala xolo biçalişam. Bere bort̆işen doni, na mebisadi do
meboç̆ari do na ok̆obobğepe k̆at̆a mutepe boduzanam, xolo “xoroni do Artvinişi
barepe” boçalişapam. Xe çkimişen na mulun dulyape bikom. Ala haʒ̆i na bikom
dulyapeşeni geç̆areyi var ep̆ç̆opum.
Lazuri nenaşeni ok̆obibğa şk̆ule xe çkimişen na mulun k̆at̆a mutu bikom.
Ok̆obibğet, bip̆aramitamt. Mulunan miyucaman. Ma na miçkinpe ma bzop̆on.
Mast̆eri do dok̆t̆orant̆i na ikoman k̆oçepek ma mgoruman – mžiroman. Hemtepez
mebuşfelam.
Mani-mani xolo ok̆obibxet, bip̆amitamt. Mati bip̆aramitam
do na miçkin muntxanepe bzop̆on. Ayce oput̆epeşenti micoxoman. Bulu do
hemyerepezti xe mepçam. Ank̆arazti organizepe iven. Mebuşfelam. Ora iven ma
bzop̆on, ora iven biyucam. Ala hamtepeşi t̆ek̆audi var bivare. Haşote bğuare na
k̆ayi miʒ̆onz.
Ali İhsan Aksamaz:Ketabi tkvanişenti bğarğalat. Eşo
miçkin ki, gamiçkvineri ar ketabi giğunan. Ketabi tkvanis coxons Jindolepe
Mt̆veri Mo İvas!” Ketabi tkvani mundes gamiğinu nananoğa Ank̆aras? Aya
ketabiten muepe ognapapt milletis?
Kemal Ozbiyik̆i:T̆ek̆audi bivi şkule na ok̆obobğepe
boduzanuz ko geboç̆k̆i. (320) sum oşi do eçi sayfaloni svara ko gamabiği.
Hemuşi doloxe (48) jure neçi do ovro ayceç̆areyi çkimi ko ren. Doloxe ʒ̆oxle na
ivet̆upe, na zopont̆ez do uci çkimite na bogni kat̆a mutupe, toli çkimite na
bžirepe meboç̆ari.
Sfara çkimişi coxo Turkuli gebodvi. Lazi na varenpekti
ognan minont̆u. Lazuri na meboç̆ari ar ç̆ut̆a muntxanepeşi Turkuliti ( na
bip̆aramitamt steri ) meboç̆ari. Sfara çkimi “ KarinaYayinevi “ (2016) jur
vit̆oşi do vit̆o anşiʒ̆anaşi Ğistina tutaz ( Aralik̆is ) gamaxtu.
İnt̆ernet̆işen svara na gamiçen k̆at̆a yerişen eyiç̆open.
Ali İhsan Aksamazi: Ketabi tkvanişen ar mektubişen
kodoviguri ki, tkvan Alamani Rudiger Bennighausi Begi k̆alati manebroba giğunan. Aya
megabrobaşenti ar-jur nenaten ambari komomçit, iqveni?
Kemal Ozbiyik̆i: Ma (24 - 25) eçi do otxo- eçi do xut ʒ̆aneri
bivi şk̆ule çkimde mulut̆ez do na va uçkit̆ez muntxanepe “ Haya mu noren ko
giçkini – ko giğuni? “ miʒ̆umet̆ez. Bere bort̆işen doni na ok̆obobği dido
muntxanepe na miğun kuçkit̆ez.Hem orapez çkimi şeni “Si dido ʒ̆aneri naren
k̆oçepeşişen dido tişineri k̆oçi re” miʒ̆umumt̆ez. Ma oncğore mavet̆u. Ala na
miʒ̆vanore nenapeti momʒ̆ondut̆u. ʒ̆anape (1981) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi
do ar divu dort̆u. Mbuloraz ( Haziraniz ) otxo ( 4 ) tutaloni mk̆ule
askerluğişe Antalya’şe bigzalamt̆i. Hem oraz xoroni Ankaraz Cebecişi St̆adiz
tude oçalişeni yerepe t̆u. Hek (100) oşik̆onayi bozo do biç̆ik biçalişamt̆it.
Ank̆ara Ulusiz Arkaburi Lazepeşi k̆oçepek na ulut̆ez Lale
K̆ahvesit̆u. Rudiger, Almanyaz, Lazuri K̆yursuşiasist̆ani t̆u dore. Lazepek na
istenan xoronepe şeni tezi ikomt̆u dore. Ha dulya muç̆o iven, so mažiren, mik
domogurase deyine Almanyaz na skidunan Arkaburi koç̆epez k̆itxu dore. Na k̆itxu
k̆oçepekti çkimi coxo tkfez dore. Rudigerikti Ankaraşe ko moxtu dore. Rudigeris
dido k̆ayi Turkuli do Lazuri uçkit̆u. Goyik̆itxu dore, “ Ma Arkaburi Lazi ar
k̆oçi bgorum. Muço mažiren?” Rudigerizti Arkaburi ren na, Lazi ren na, Ulusiz
Lale K̆ahveşa idi. Heg he k̆oçi na içinomz mitepe ko žirom. “ uʒ̆vez dore.
Rudigerik Lale K̆ahveşe ko moxtu dore. Çkimi coxo tku şk̆ule mana miçinom ar
k̆oçik “ Hemuk handğa Cebecişi st̆adişi tude na ren oçalişuşi yerepez xoron
doguramz. Heg idi žirae.” uʒ̆vez dore. Rudigeri moxtu do ma komžiru. Mati na
unont̆u muntxanepe do buʒ̆vi. Rudiger xoronişe dido yetenekli t̆u. Hemuk̆ala
k̆at̆a ndğa biçalişit. Na mulun Mjaçxaz xolo Cebeci stadişe moxtu. Na
boçalişapamape k̆ala isteru. Bere do biç̆epe k̆ala ip̆aramitu. Ar muntxanepe
bğarğalit. Na unont̆u k̆at̆a mutu do buʒ̆vi. Na buʒ̆vi k̆at̆a mutu ko noç̆aru.
Ma Arkaburişe bidi. Hekşen Antalyaşe askerluğişe bigzali. Askerluğişen mopti
şk̆ule Rudigerik p̆ost̆ate Lazuri na iç̆aru muntxanepe momincğonu. Mati hemuz
mektubi mebuç̆ari. (1984) vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do otxo ʒ̆anaz na
momiç̆aru mektubişen ok̆ule hemug var momiç̆aru, ma ti var mebuç̆ari. Ma
(1984)vit̆on çxoro oşi do otxo neçi do otxo
ʒ̆anaz, na momiç̆aru mektubi dopşinaxi. Na momincğonu xete na vez
Arkaburişi kyoyi do golapeşi xarit̆ati dopşinaxi. Xete vez dort̆u mara, jur
kyoyişi coxo ayce yeriz vez dort̆u. Majuranepe iri isa t̆u.
Rudigeri(2002) jur vit̆oşi do jurʒ̆anaz xolo Ankaraşe moxtu dore. Arhavililer Vakfişe moxtu do xolo Lazuri xoroni, Lazuri nena, Lazuri k̆ult̆uri na mip̆aramitase tişineri ar k̆oçi možirit tku dore. Hemindoraz Vakifiz na içalişamz bozokti çkimi coxo meçu dore. “ T̆elefoni gobumʒ̆k̆at. İp̆aramiti.” Uʒ̆u dore. Ala hemoraz hemu k̆ala var bižirit. Rudigerik na unont̆u muntxanepe ma komepçi. Ala hemuk ayce ip̆aramitamt̆u. Ma hemuz “ ç̆ubut̆a berepe k̆ala haşo mot ip̆aramitam, hemtepek ok̆ule ayce dulyape ko meşulunan k̆ayi var iven. “ buʒ̆vi dort̆u. Hemuşeni çkimi k̆ala var ip̆aramitu miçkin / dolomangonen. Rudigeri haʒ̆i Almanyaz universitez xocaluği ikomz dore. Ar – jur na ç̆aru muntxanepe İnt̆ernet̆iz koren. Mara na ç̆aru nenape isa reni? Heya var miçkin.
Ali İhsan Aksamazi:Kemal Begi, çkva k̆ult̆uruli p̆rojepe
giğunani? Majura ketabi oç̆aruşa meraği giğunani?
Kemal Ozbiyik̆i:(2007) jur vit̆oşi do şkvitʒ̆anaz, Funda
Ozyurt’ik na vu “Lazlar 4000 Yillik Tarih“ coxoni belgeseliz mebuşfeli. Na
miçkit̆upe buʒ̆vi. Lazuri xoronepeşi videope gamiğu. Belgeselişi İnt̆erak̆t̆if
DVD -iz xoronepe çkuni ren.
Sum svara na gamabiğare k̆onari muntxanepe ko miğun. Haʒ̆i
(2.) majurani svara gamiğuşi divu. Ala hemuşeni do majurapeşeni geç̆areyi
minon. Geç̆areyi bžira şk̆ule hetepeti gamabiğare. Ko gamamiğaseyi var miçkin.
Ankara’z Lazi martepe k̆ala ok̆obibğet. Na miçkinanpe artikatiz mepçamt –
ebuç̆opumt. Ma xolo bgorum. Na mažiru muntxanepe isa reni gobiʒ̆k̆e. İsa
narenpe meboç̆aram. Ham dğalepez siti žirom. İnt̆ernet̆iz isa reni – vareni na
var miçkin, ar muntxanepe oʒ̆iraman. Lazuri na bip̆aramitamt artikati k̆ala
biç̆k̆omet.
KemalPaşa- Xopa- Arkabi – Borçka – Findikli – Ardaşen-
Çamlıhemşin – Pazar, Lazuri na uçkinan k̆oçepeşi oput̆epe renan. Ayce oput̆epek
na bip̆aramitamt nenape var bognamt. Haʒ̆i Lazuri nena do k̆ult̆urite geç̆areyi
na mogamz mintxanepe ko gamaxtu. Hatepe isa dulya reni, var miçkin. Ucişi opşa
muntxanepete isa ren steri noç̆araman Na ik̆ixanepek hek na niç̆aru mʒudepeti isa
daʒ̆onenan. Hemindoraz mʒudepe isa steri ko niç̆aren. Var ok̆obibğatşi, na
miçkinan muntxanepe var bip̆aramit̆amtşi, na miçkinan isa muntxanepeti çkuni
k̆ala ğurase.
Çku mupe bikomt? “Si na zop̆on isa varen, mana bzop̆on
isa ren. Si var giçkin, ma komiçkin. Si isa k̆oçi va re, ma isa k̆oçi bore.”
bzop̆ont do ora golobuşkumet. Çkuni didepek ham dulya var oduzanez do doğurez
dore. Hemtepes na var axenez k̆at̆a mututi çku var bikomt. Oxenuşeni
var,ti-çkunişeni,geç̆areyişenibiçalişamt. Lazurişemutu var mepçamt. Biç̆k̆omet
doLazurik̆at̆amutuboğurinamt. Ma haşo mažiren,cuma çkimi! İsa bžiromi, var
miçkin.
Ali İhsan Aksamazi:Kemal Begi, ma şukuri giʒ̆umert. Ma
aya int̆erviuten dido vixeli. Ğormotikti tkvan goxelas. Ginonan na, voçadinat.Tkvan otkvaluşi çkva
nenape giğunan na, entepeti miʒ̆vit, mu iqven! Ğormotik bere-bari k̆ala p̆anda
goxelas do p̆anda ixelit!
Kemal Ozbiyik̆i: Lazuri nena, na ğurase nenapeşi enni
oğine ren,cuma çkimi. Tişineri k̆oçepek var ok̆obibğit na, nena çkuniti ğurase.
Çkuti bğurate. Let̆aşe gemorenanore. Hekoleni k̆iyanaşe bidat şk̆ule, Ğormoti
çkuniz mu buʒ̆vate? Biç̆k̆omit, biç̆k̆omit do ora domaçodez, buʒ̆vateri? Mu ren
do var ok̆omartenan? Hekoleni k̆iyanaşe mik mu ağu? Çku mu mağanore? Ok̆obibğat
do “ma” mot pfat;“çku”ptkfat.” Mepçat – ep̆ç̆opat do isa muntxanepe p̆at
minon.Maxenanore yi? Dido k̆olayi varen.K̆ararepete, mskfalepete, k̆ai ndğaleps
bižirat.Ha na meboç̆arit muntxanepe na ik̆itanenpeşe Ğormotik nuşfelaz.
Ğormotişe na dandvez k̆ari muntxanepe Ğormotik dovaz.
Armağan Serdaroğlu, Ali
İhsan Aksamaz, Musa Cedeşi, Kemal Özbıyık, Demir Akın, Şevket Çorbacıoğlu (23 IV
2017)
